Görüntüleme
31
İndirme
5
Sözlükler, bir dilin söz varlığını başka bir zamana taşıyan temel kaynaklardır. Yazılış amaçlarına göre çeşitlenirler. İlk olarak halklarla ilişki kurma, onları tanıma ve tanıtma maksatları ile yazılmışlardır. Bu temel amaç korunurken zaman içerisinde halkları ve konuştukları dili tahlil etmeye doğru bir yöneliş gösterirler. Kültürün derli toplu tahlilini de sözlükler üzerinden yapmak mümkün olurken sözlükler de kültürün müzeleri hâline gelirler. Elbette Dîvânu Lugâti’t-Türk ve sonraki yüzyıllarda yazılmış abidevi sözlükleri hariç tutarak sözlükçülük ilkelerinin ve uygulamalarının arttığı 19. yy. ve sonrası Türk sözlükçülüğü için önemli bir tarih olmuştur. Edebî dil olma imkânını geç dönemde yakalamış olan, bir başka deyişle lehçeleşme sürecine giren kimi Türk topluluklarının söz varlığını içeren sözlükler, özellikle 19. yüzyılda kendilerini gösterirler. Bu çalışmada da 19. yy. ve sonrasında Başkurt söz unsurlarının belli oranda tespit edildiği sözlükler, bunların içeriği ve niteliği hakkında bilgiler verilmiştir. Sözlükler, türlerine göre yedi başlık altında sınıflandırılmıştır. Bilinen ancak ulaşılamayan sözlüklerin künyeleri ise ilgili başlık altında sunulmuştur. 19. yy.da yazılan sözlükler çoğunlukla iki dilli sözlüklerdir. 20. yy.dan itibaren Başkurtçanın edebî dil olarak tesisi sonucunda açıklamalı sözlükler ve yazım sözlükleri yayınlanır. Yazı dilinin tesisi gerçekleştikten sonra dil bilimsel sözlüklerin yayınlandığı görülür. Terim sözlükleri ise yazı dili sürecinin ardından önce temel bilimlerde daha sonra ise diğer bilim veya sanat alanlarında oldukça yoğundur. İsimler sözlüğü gibi millî dünyanın daha belirgin yansıdığı sözlükler, Sovyet sonrasında daha sık görülür.
The dictionaries are the basic sources that transfer the existence of the word of one language to another time. They are varied according to their writing purposes. They were first written with the purpose of establishing relationships with the people, recognizing and promoting them. This basic objective is preserved and they show a right direction to evaluate the people and the language they speak over time. The collective evaluation of culture can also be done through dictionaries, while dictionaries can also become the museums of culture. Of course, Dîvânu Lugâti't-Türk and the following centuries, with the exception of the abidevian dictionaries, the principles and practices of dictionary increased. It was an important history for the Turkish dictionary. The dictionaries containing the word existence of Turkish communities, which have captured the possibility of becoming a literary language in the late period, in other words entering the process of spelling, show themselves, especially in the 19th century. 19th in this work. And then the words of the Chairman were identified in a certain amount, their content and nature were given information. The dictionaries are classified under seven titles according to their types. The dictionaries of known but unavailable dictionaries are presented under the relevant title. The dictionaries in the 19th century are mostly two-language dictionaries. From the 20th century, the vocabulary and dictionaries described as the literary language of the Prime Minister will be published as a result of the facility. After the establishment of the writing language occurs the language scientific dictionaries are published. The term dictionaries are very intense in the basic sciences first after the writing language process and then in other fields of science or art. The dictionaries that more clearly reflect the national world, like the names dictionary, are more frequently seen after the Soviet Union.
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
