Abstract:

Çocuk kitapları, çocukları eğlendiren, eğlendirirken düşündüren, özellikle çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik ilkeleri doğrultusunda hazırlanması gerekir. Kitaplarda yer alan konu ve buna bağlı olarak gelişen olaylar “çatışmalar” yoluyla gerçekleşir. Bu çatışmalar “kişi-kişi, kişinin kendisiyle olan, kişi-doğa ve kişi-toplum” çatışması olarak ele alınabilir. Çocuğun gelişim alanlarının desteklenmesinde ve yaşamda karşılaşabileceği sorunlara karşı deneyim kazanmasında bu çatışmaların niteliği etkin rol oynadığı bilinmektedir Başka bir söyleyişle, çocuk kitaplarında konunun yapılandırılmasında olay ve çatışmaların önemli bir yeri vardır. Bu çalışmada, kitaplarında mizahi anlatımdan yararlanan Behiç Ak’ın “Gülümseten Öyküler” serisinde yer alan rastlantısal seçme yöntemiyle seçilen beş çocuk kitabında (Geçmişe Tırmanan Merdiven, Güneşi Bile Tamir Eden Adam, Akvaryumdaki Tiyatro, Havva İle Kaplumbağa, Vapurları Seven Çocuk) yer alan çatışmalar mizahi anlatım bakımından incelenmiştir. Çalışma nitel araştırma yöntemlerinden belge (doküman) inceleme yöntemi ile yürütülmüştür. Behiç Ak’ın çocuk kitaplarında yer alan çatışmalar ve bu çatışmaların türleri belirlenmiştir. Kitaplarda yer alan çatışmalar uzman görüşüyle tablolaştırılmış ve bu çatışmalar mizahi anlatım paydasında incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda Behiç Ak’ın incelenen beş kitabında yaşanan çatışma ve bu çatışmaların çözüme bağlandığı noktalarda mizahi anlatımlardan yararlanıldığı belirlenmiştir. Çocuk kitaplarındaki karakterlerin ve onların kurgu içinde yaşadıkları, çocuk okur için özdeşim kuracağı örnekler olarak bilinmektedir. Bu bağlamda incelenen kitaplarda, çatışmaların çözümünde çoğunlukla mizahî durumların örneklenmesiyle çocuğun yaratıcı olma, farklı bakış açıları edinme, çıkarım yapma gibi eleştirel düşünme süreçlerini zihinsel ve duyuşsal olarak geliştirileceği öngörülmektedir. 

Keywords: