Abstract:

Özet Riskli davranışlar çok sayıda etkenle ilişkilendirilmektedir. Ancak, aynı risk etkenlerine maruz kalan ergenlerin hepsinin riskli davranışlara yönelmediği bilinmektedir. Anne-babanın eğitim seviyesinin koruyucu faktör olarak belirlendiği bazı çalışmalara rağmen, anne-babanın eğitimli olmasının ergenin riskli davranışlara yönelmesi konusunda ne kadar koruyucu olduğu ise tam olarak bilinememektedir. Bu çalışmanın amacı, ergenlerde anne-baba eğitim düzeylerinin ve okulu bırakma nedeniyle okul sistemi dışında kalmanın risk davranışları açısından incelenmesidir. Bu amaçla, seçkisiz olmayan örneklem metodu kullanılarak kanunla ihtilafa düşen suça sürüklenen çocuklara (n=134) Ergen Sağlığı ve Gelişim Envanteri uygulanmıştır. Kontrol grubu olarak ise kanunla ihtilafa düşmemiş ve eğitimlerine devam eden lise öğrencilerine (n=134) aynı envanter uygulanmıştır. Elde edilen veri havuzunda risk davranışı olarak belirlenen sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı ile okul terk durumu, anne ve baba eğitim düzeyleri lojistik regresyon analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. Sigara içmenin azaltılmasında annenin eğitim seviyesinin istatistiksel anlamda etkili olduğu tespit edilmiştir. Alkol ve uyuşturucu madde kullanımında anne ve baba eğitim düzeylerinin herhangi bir etkisi saptanamamıştır. Öte yandan, risk davranışlarının tamamında ergenlerin okula devam etmesi veya okulu bırakmasının anlamlı bir değişken olmadığı belirlenmiştir.

Keywords: