Lakaylar, Tacikistan Cumhuriyeti’nin merkezi ve güney bölgeleri ile Afganistan’ın kuzey bölgelerinde yaşayan bir Türk topluluğudur. Bunun dışında Pakistan ve İran’ın bazı bölglerinde de Lakay varlığından söz edilebilir. XVIII-XIX. asırlarda kendilerine büyük yaylalar tahsis edilen Lakaylar Maveraünnehir bölgesinde hayvancılıkla uğraşmışlardır. İsyana kadar Lakaylar Buhara Emirliğine bağlı olmuşlardır. 1920’li yıllarda Lakaylar da bağımsızlık hareketlerine katılmışlardır. Fakat diğer etnik gruplar gibi Lakaylar da sürgüne uğramışlardır. Enver Paşa’nın da içinde bulunduğu bu bağımsızlık hareketleri başarısızlıkla sonuçlanmıştır. 1991 yılında Tacikistan’ın Duşanbe şehri sınırına yakın Köktaş’ta Özbekçe yayımlanan Laqay Åvåzi isimli mecmuada verilen bilgilere göre günümüzde bu etnik grubun sayısı 500 bin kişiden fazladır ve dilleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bugüne kadar Lakayların kökeni ve dilleri hakkında bazı çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalarda Lakayların bazen Kırgız, Kazak, Karakalpak ve Özbek gibi Türk topluluklarıyla bazen de Güney Sibirya’daki Türk topluluklarıyla akraba oldukları tezleri ile sürülmüştür. Bu tezlerde boy isimleri, yer ve su isimleri, atlar üzerindeki damgalar karşılaştırılarak çeşitli çıkarımlarda bulunulmuştur. Bazı araştırmalarda dillerinin Kazakçaya özgü özellikler taşıdığı bazı araştırmalarda ise Özbekçenin etkisinde olduğu belirtilmiştir. Söz varlığı üzerinde yapılan inceleme neticesinde Farsça ve Tacikçenin de etkisini görmek mümkündür. Ancak Lakayların dilleri üzerine ayrıntılı bir çalışma yapılmamıştır. Bu makalede Lakay diyalektinin karakteristik fonetik ve morfolojik özellikleri üzerinde durulmuş ve Lakay diyalektinin de içinde bulunduğu yeni bir dil tasnifi önerisinde bulunulmuştur.
Lakaylar is a Turkish community that lives in the central and southern regions of the Republic of Tajikistan and northern regions of Afghanistan. In Pakistan and some regions of Iran, Lakay can also be mentioned. of XVIII-XIX In the centuries, they were given great rivers to the Lakayas in the Maveraünnehir area. Until the rebellion, the Lakays were attached to the Bukhara Command. In the 1920s, the Lakays also participated in the independence movement. But like other ethnic groups, the Lakayans were evacuated. This independence movement, which Enver Pasha included, ended with a failure. According to the information provided in the Laqay Åvåzi, which was published in Uzbekistan in 1991 near the border with the town of Duşanbe in Tajikistan, the number of these ethnic groups is now over 500 thousand and their languages are at risk of disappearance. Some studies have been conducted to date on the origin and language of the Lakays. In these studies, Lakays were conducted with the theses that they were sometimes relatives to Turkish communities such as Kyrgyz, Kazakh, Karakalpak and Uzbek, and sometimes to Turkish communities in South Siberia. In these theses, the names of size, the names of land and water, the signs on the horses were found in various drawings compared. Some studies show that their languages have specific characteristics to Kazakhstan, while some studies show that the Uzbek language is influenced. After the study on the existence of the word, it is possible to see the influence of the Persian and Taciccan. But there was no detailed study on the languages of the Lakay. This article focuses on the characteristic phonetic and morphological characteristics of the Lakay dialect and proposes a new language design that includes the Lakay dialect.
Dergi Türü : Ulusal
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|