Görüntüleme
57
İndirme
23
Tarihî ve çağdaş Türk yazı dillerindeki zaman ekleri benzerlikler göstermekle birlikte birbirinden farklılaşmaktadır. Yazı dilleri arası farklılıkların en çok olduğu çekim ise odaksıl şimdiki zaman çekimidir. Türkler arasında odaksıl şimdiki zamanın ifadesinde kullanılan biçimbirimlerin özellikle görülen geçmiş zaman ve geniş zaman çekimlerine göre böylesine çeşitlilik göstermesi söz konusu biçimbirimlerin bu iki zaman çekimine göre Türk dilinin günümüze daha yakın dönemlerinde oluşmaya başladığını ve belli zaman sonra da standartlaştığını göstermektedir. Türkiye Türkçesinin tarihî derinliklerinde ise -yor biçimbirimi -A /-I/-U yorı-r , -A /-I/-U yoru-r biçimlerinde Oğuzların Asya’daki ata topraklarında odaksıl şimdiki zaman ifadesi olarak önceleri tasvirî birleşik fiil yapısında başlamış ve Osmanlı Türkçesinin son dönemlerinde odaksıl şimdiki zaman çekimi eki olarak standartlaşmıştır. Bu çalışmada Türklerin odaksıl şimdiki zaman ihtiyacından ve bu ihtiyacın ürünlerinden biri olan Türkiye Türkçesindeki -yor biçimbiriminin tarihî derinliklerinden ve ünlü uyumu dışında kalma sebeplerinden bahsedilmiştir. Bunun için de tarihî ve çağdaş Türk yazı dillerinde söz konusu biçimbirimin izi sürülmüş ve buradan elde edilen bilgiler ışığında -yor biçimbiriminin oluşum özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bunun sonucunda, ¬-yor biçimbiriminin Gagavuz Türkçesi ve özellikle Türkiye Türkçesinin karakteristik odaksıl şimdiki zaman çekimi eki olduğu görülmüştür. Türkmen Türkçesinde de bu biçimbirim kullanılmakla birlikte Türk dilinin başka lehçelerinde karakteristik olan yapılar da kullanılmıştır. Azerbaycan Türkçesinde ise diğer Oğuz grubu yazı dillerinden tamamen farklı bir kökenden gelen biçimbirim odaksıl şimdiki zaman çekimi için kullanılmıştır. Although tense suffixes in historical and contemporary Turkic written dialects show similarities, they differ from each other. The focal present tense has the greatest differences among written dialects. The morphemes used in the expression of the focal present tense among Turks show a wide range of variety according to the past tense and aorist conjugations,. This variety shows that these morphemes according to two tenses started to be formed in the Turkish language closer to today and became standard after a certain time. -yor morpheme in the historical depth of Turkish started as an expression of A /-I/-U yorı-r , -A /-I/-U yoru-r format in the descriptive verb structure in Oguz’s ancestors’ territories in Asia long ago and standardized as an additional focal present tense in the last period of Ottoman Turkish. In this study, the needs of Turks for the focal present time, the historical background of -yor morpheme as one of the results of this need, and the reasons for not being in harmony with vowel harmony. For this purpose, the mentioned morpheme was traced in historical and contemporary Turkic written dialects and the formation features of -yor morpheme were explained in the light of the information obtained from this. As a result, it has been seen that -yor is characteristic focal present tense morpheme in Gagauzian and especially in Turkish. Furthermore, this morpheme is also used in Turkmen. On the other hand, characteristic structures are used in other dialects of the Turkic language. In Azerbaijani, the morpheme originating from a completely different origin from other Oghuz written dialects is used for the focal present tense.
In historical and contemporary Turkish writing languages, the time attachments show similarities and differ from each other. The scripture of the most differences between the languages of writing is the focus of current time scripture. The diversity of the forms used in the expression of the present time among the Turks,
Alan : Eğitim Bilimleri; Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
