Görüntüleme
244
İndirme
73
Kültürleri ve inanışları farklı insanların etkileşimi üzerinde gelişen turizm, özellikle ekonomik getirileri nedeniyle pek çok yerel ve ulusal yönetici tarafından öncelikli sektörler arasında değerlendirilmektedir. Ancak, turizm gelişimi ekonomik unsurların ötesinde çevresel ve sosyo-kültürel pek çok etki de oluşturmaktadır. Söz konusu etkilerin yerel halk tarafından algılanışında etkin olan pek çok unsur incelenmiş olmakla birlikte dindarlığın etkisi çok az araştırılmıştır. Bu kapsamda, toplumsal ve bireysel düşünce ve davranışlar üzerinde önemli bir etken olan dindarlık hususunun turizmin sosyo-kültürel etkilerinin algılanışında etkin olup olmadığının incelendiği bu çalışma, alanyazına katkı sunabilecek boyuttadır. Çalışma kapsamında nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği benimsenmiş olup veri, Muğla Menteşe ilçesinde ikamet eden 528 bireyden elde edilmiştir. Çok değişkenli istatistik analiz yöntemlerinden yararlanılarak açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile yol analizi uygulanmıştır. Sonuçlar, dindarlık algısı arttıkça olumsuz sosyo-kültürel etkilerin daha kuvvetli algılandığını ancak dindarlık ile olumlu sosyo-kültürel etkilerin algılanışı arasında bağlantı bulunmadığını vurgulamaktadır. Bu sonuçlar, turizm planlaması ve gelişimini sürecinde yerel halkın inançlarının da göz önünde bulundurulmasının gerekliliğini işaret etmektedir. Özet: İnsanların aynı değerler etrafında toplanmalarını ve grup halinde hareket etmelerini sağlayan inanç sistemi veya toplumda birlikte yaşayan bireylerin ilişki ve sorumluluklarını belirlemek için düzenlenmiş inanç, uygulama, ritüel ve semboller sistemi olarak tanımlanabilecek olan din, en yaygın ve etkili sosyal kurumlardan olmasının ötesinde hem birey hem de toplumların tutumlarını, değerlerini ve davranışlarını etkilemesi nedeniyle, özellikle son yıllarda, sıklıkla incelenmektedir. Bireylerin dini bir gruba veya kurallara bağlılık dereceleri olarak tanımlanabilecek dindarlık ise dinsel öğelerin bir kişinin yaşamı üzerindeki etkinliğini ifade etmek için kullanılmaktadır. Tıp, antropoloji, psikoloji, sosyoloji gibi bilim dallarında yapılan çalışmalarda dindarlık ile mutluluk ve bedensel / ruhsal sağlık arasında genellikle olumlu bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Turizm alanında yapılan çalışmalarda ise, din, yoğunlukla inanç turizmi veya turistlerin tercihleri üzerindeki etkisi kapsamında ele alınmış ve dini turizmin planlanması ve kutsal alanların yönetimi, turizmin dini bölgelerdeki etkileri, hacıların seyahat motivasyonu ve seyahat şekilleri ile turistlerin dini ihtiyaçları gibi konulara odaklanılmıştır. Kültürleri ve inanışları farklı insanların etkileşimi üzerinde gelişen turizm, özellikle ekonomik getirileri nedeniyle pek çok yerel ve ulusal yönetici tarafından öncelikli sektörler arasında değerlendirilmektedir. Turizm gelişimi ekonomik unsurların ötesinde çevresel ve sosyo-kültürel pek çok etki de oluşturmaktadır. Yerel halk, turizmin gelişmesi ve sürdürülebilirliği açısından önem arz etmekte olup yerel halkın turizmin etkilerine yönelik algıları sıklıkla araştırılan konular arasında yer almaktadır. Topluma ve/veya mekâna aidiyet duygusu, destinasyonun ve/veya turizm sektörünün gelişim düzeyi, turizmin ekonomi içindeki önemi, destinasyonun turizme ekonomik bağımlılığı, turizm sektöründe istihdam edilmek gibi ekonomik unsurlar veya sosyo-demografik özellikler gibi pek çok değişkenin yerel halkın turizm algısındaki etkileri incelenmiş olmakla birlikte dindarlığın etkisi çok az araştırılmıştır. Yapılan çalışmalarda, özellikle dini bölgelerde yaşayan yerel halk ve çoğunlukla din adamlarının algıları araştırılmıştır. Sonuçlar, yerel halkın bölgeye dini amaçlarla gelen ziyaretçiler (hacılar) ile turistleri ayırdığını ve hacıların turistlere oranla daha fazla kabul gördüğünü vurgulamaktadır. Ayrıca, turistlerin alanın ve yapıların kutsallığını, güvenliğini, dekorunu tehdit ettiği ve turistlerin taleplerinin dini uygulamalara zarar verdiği algısının yaygın olduğu, hatta turizmin kendi kültürleri ve dinleri için tehdit olarak görüldüğü tespit edilmiştir. Kutsal alanlar dışında kalan turizm destinasyonlarında ikamet eden yerel halkın görüşlerinin araştırıldığı çalışma ise çok daha azdır. Alanyazın taraması ile bu kapsamda sadece bir çalışma bulunulabilmiştir. İran’daki iki turizm destinasyonunda yerel halkın turizmin sosyo-kültürel sonuçlarına yönelik algılarında dindarlığın etkisinin incelendiği çalışma ile sosyo-kültürel etkilerin algılanışı ile dindarlık arasında pozitif bir ilişki bulunduğu ortaya çıkmıştır. Bu kapsamda, dindarlık hususunun turizmin sosyo-kültürel etkilerinin algılanışında etkin olup olmadığının incelendiği bu çalışma, alanyazına katkı sunabilecek boyuttadır. Çalışma kapsamında nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği benimsenmiştir. Ekonomik kaygıların katılımcıların görüşlerini etkilemesinin önüne geçilmesi amacıyla, Bodrum, Fethiye ve Marmaris gibi Türkiye’nin önemli turizm destinasyonlarına coğrafi olarak uzak olmamakla birlikte turizm gelişiminin sınırlı olduğu için tercih edilen Menteşe (Muğla) ilçesinde ikamet eden 528 bireyden elde edilen veriler iki aşamada analiz edilmiştir. İlk aşamada, kullanılan soru formu değişik çalışmalardan yararlanarak oluşturulduğu için ölçeklerin güvenirliğini test etmek üzere Güvenirlik Analizi ve yapısal geçerliliğini sınamak üzere Açıklayıcı Faktör Analizi (AFA) uygulanmıştır. Cronbach Alpha (α) değeri, sosyo-kültürel etkilere yönelik 22 ifade bütününde 0,907; her bir faktöre yönelik sırasıyla 0,941; 0,813 ve 0,772; Dindarlık ölçeğine yönelik ise 0,728 olarak hesaplanmış olup araştırmada kullanılan ölçeklerin güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Sosyo-kültürel etkilere yönelik ifadelerin varyansın %64,413’ini açıklayacak şekilde 3 faktörlü bir yapı altında birleştiği, üç ifadeden oluşan dindarlık ölçeğinin ise tek faktöre yüklendiği ve varyansın %64,845’ini açıkladığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla analiz için kullanılan yapının iyi derecede geçerli olduğu anlaşılmıştır. İkinci aşamada, AFA ile belirlenen faktörlerin çalışma kapsamında oluşturulan modele uygunluğunu test edebilmek için Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) ve ölçüm modeli ile gizli değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek ve kavramsal model ile verilerin uyup uymadığını değerlendirmek için Yapısal Eşitlik Model gerçekleştirilmiştir. DFA analizi sonucunda, bütün faktör yüklerinin 0,4’ün üzerinde olduğu ve uyum indekslerinin (x2/df, RMSEA, CFI, NFI ve GFI) hem DFA hem de yapısal eşitlik modelinde eşik değerleri aştığı görülmüştür. Dolayısıyla, faktör yapılarının ve çalışmada sınanan modelin uygun olduğu ve sosyo-kültürel etkilerin algılanması ile dindarlık arasında ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonuçları dindarlık ile turizmin olumsuz sosyo-kültürel etkilerinin algılanışı arasında bir ilişki bulunduğunu ancak turizmin olumlu kültürel etkilerinin algılanışında dindarlığın bir etkisinin bulunmadığını ortaya koymuştur. Dindarlık ile muhafazakârlık arasında kuvvetli bir ilişki bulunduğu göz önüne alındığında öngörülebilecek bir sonuç olduğu belirtilebilir. Ancak, Zamani-Farahani – Musa (2012) çalışmasında dindarlık ile sosyo-kültürel etkilerin algılanışı arasında olumlu etki bulunduğu sonucuna ulaşılmış olmasının destinasyonları ziyaret eden turistlerin profillerindeki ve sayılarındaki farklılıktan kaynaklandığı öngörülmektedir. İlk çalışmada ziyaretçilerin çoğu aynı din ve kültüre mensup kişilerden oluşuyorken, çalışma alanında turistlerin yarısına yakın kısmını farklı din ve kültüre sahip olanlar oluşturmaktadır. Çalışma sonuçları doğrultusunda turizm planlama ve uygulama süreçlerinde, yerel halkın dini inanışlarının, dikkate alınması ve dini inanışlara uygun adımların atılmasının veya yapılacak uygulamaların dini inanışlarına aykırı olmadığının anlatılmasının gerekli olduğu söylenebilir. Ayrıca, turizmin yerel dini inanışlara aykırı sonuçlar doğurmayacak (ya da bu tür sonuçları en aza indirgeyecek) şekilde gelişimine yönelik kararlar alınması gerekmektedir. Kitle turizminin (özellikle deniz–kum–güneş) geliştiği popüler destinasyonlara yakın olmakla birlikte ekonomik olarak turizm ile yoğun bir bağlantının bulunmadığı bir alanda gerçekleştirilen bu çalışmanın sonuçları kesitseldir. Diğer bir ifadeyle sonuçlar çalışma alanı ve hatta katılımcılar ile sınırlıdır. Gelecek çalışmalarda farklı turizm türü ve turist profiline sahip yerleşimlere odaklanabilir. Ayrıca, sonuçların ekonomik olarak turizme bağımlı destinasyonlarda da sınanması gereklidir.
The culture and beliefs of tourism develop on the interaction of different people, especially due to its economic yields, are ranked among the priority sectors by many local and national governors. However, the development of tourism, beyond the economic elements, also has many environmental and socio-cultural effects. Many of the elements that are effective in the perception of these effects by the local people have been studied, but the effects of religiousness have been very little studied. In this context, this study examines whether the aspect of religiousness, which is an important factor on social and individual thoughts and behaviors, is effective in the perception of the socio-cultural effects of tourism, can contribute to the scale. In the framework of the study, the survey technique was adopted from quantum research methods and the data was obtained from 528 individuals living in the Muğla Menteşe district. Multi-variable statistical analysis methods have been applied with explanatory and verifying factor analysis and path analysis. The results emphasize that the negative socio-cultural effects are greater as the perception of religiousness increases, but there is no connection between religiousness and the perception of positive socio-cultural effects. These findings indicate the need to take into account the beliefs of the local people in the process of tourism planning and development. The religion, which can be defined as a system of beliefs, practices, rituals and symbols, which allows people to gather around the same values and act in group or which can be organized to determine the relations and responsibilities of individuals living together in society, is frequently studied because it affects both individuals and communities’ attitudes, values and behaviors, especially in recent years, beyond being the most common and effective social institutions. Religion which can be defined as degrees of devotion to a religious group or rules of individuals is used to express the effectiveness of religious elements on a person’s life. Studies in sciences such as medicine, anthropology, psychology, sociology have found that there is often a positive relationship between religiousness and happiness and physical / mental health. Studies in the tourism field have been focused on the influence of religion, the intensity of faith on tourism or the preferences of tourists and focused on topics such as the planning of religious tourism and the management of holy spaces, the influence of tourism in religious areas, the motivation of travelers and the ways of travel and the religious needs of tourists. The culture and beliefs of tourism develop on the interaction of different people, especially due to its economic yields, are ranked among the priority sectors by many local and national governors. The development of tourism, beyond the economic elements, also has many environmental and socio-cultural effects. Local people are focusing on the development and sustainability of tourism and the perceptions of the local people about the effects of tourism are often among the topics studied. The social and/or space sense of belonging, the level of development of the destination and/or tourism sector, the importance of tourism in the economy, the economic dependence of the destination on tourism, economic elements such as employment in the tourism sector or socio-demographic characteristics, the effects of many variables on the tourism perception of the local people have been studied, but the impact of religiousness has been very little studied. The studies have studied the perceptions of local people living in religious areas and mostly religious people. The findings emphasize that the local people divide the visitors (christs) with the tourists who come to the region for religious purposes and that the hosts are more accepted than the tourists. It has also been found that the perception that tourists threaten the holiness, safety, decoration of the area and structures and that tourists' demands harm religious practices is common, and that tourism is even seen as a threat to their own cultures and religions. The study examined the views of the local people residing in the tourist destinations outside the sacred areas is much less. With the scan of the field, only one work can be found. In the two tourist destinations in Iran, the study that studies the influence of religiousness in the perceptions of local people on the socio-cultural consequences of tourism and the perception of socio-cultural consequences found that there was a positive relationship between religiousness and religiousness. In this context, this study, which is studied whether the aspect of religion is effective in the perception of the socio-cultural effects of tourism, can contribute to the scale. In the framework of the study, the survey technique was adopted from quantum research methods. In order to prevent economic concerns from affecting participants’ opinions, the data obtained from 528 individuals residing in the Menteşe (Muğla) district, which is preferred because the development of tourism is limited but not geographically far from the important tourist destinations of Turkey such as Bodrum, Fethiye and Marmaris, have been analyzed in two stages. In the first phase, the explicative factor analysis (AFA) was implemented to test the reliability of scales and the structural validity, as the question form used was created using different studies. The value of Cronbach Alpha (α) was calculated as 0.907 in 22 expression of socio-cultural effects; 0.941 for each factor respectively; 0.813 and 0.772 for the scale of religion; and 0.728 for the scale of religion, and the scales used in the study were found to be reliable. The expression of socio-cultural effects is found to be combined under a three-factor structure to explain 64,413% of the variance, and the scale of religiousity consisting of three expressions is loaded on a single factor and the variance is explained by 64,845%. It is therefore understood that the structure used for analysis is well valid. In the second phase, the Confirmatory Factor Analysis (DFA) and the measurement model and the secret variables have been implemented to test the conformity of the factors identified with the AFA to the model created under the work frame, and to determine the relationship between the measurement model and the secret variables and to assess whether the conceptual model and the data are incompatible. The DFA analysis found that all factor loads were above 0.4 and that the conformity index (x2/df, RMSEA, CFI, NFI and GFI) exceeded the marginal values in both the DFA and the structural equality model. Therefore, the conclusion has been made is that the factor structures and the model tested in the study are appropriate and that there is a relationship between the perception of socio-cultural effects and religion. The study finds that there is a relationship between religiousness and the perception of the negative socio-cultural effects of tourism, but there is no influence of religiousness in the perception of the positive cultural effects of tourism. Considering that there is a strong relationship between religion and conservation, it can be said that there is a predictable result. However, Zamani-Farahani-Musa (2012) study suggests that the conclusion that it has been achieved has a positive impact between the perception of religious and socio-cultural effects is due to the differences in the profiles and numbers of tourists visiting destinations. In the first study, the majority of visitors consist of people belonging to the same religion and culture, while
Alan : İlahiyat
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
