Abstract:

Osmanlı Devleti’nde son dönem icra edilen Velâdet-i Hümâyûn kutlamalarında 1297 (1879/1880) tarihli Osmanlı Bahriye Kânûnnâmesi’ndeki teşrifat kaidelerine mutlak surette uyulduğu görülür. Bu kutlamalar iki şekilde gerçekleşmiş olup ilki Padişahın velâdet günlerinde yapılanlardır. Velâdet-i hümâyûn adı verilen bu kutlamalarda Osmanlı donanmasına ait gemiler tarafından yirmi bir pare top atışının yapılması, sancakların keşide edilmesi, o gün akşam liman reisliklerinin, Tersâne-i Âmire ve Bahriye Mektebi’nin de içinde bulunduğu resmî dairelerin, gemilerin ve konakların kandillerle aydınlatılması, mızıka gösterilerinin yapılması, suçluların affı mu’tâd olarak yapılanlar arasındadır. Osmanlı limanlarında demirli bulunan yabancı gemilerin veya yabancı devletlerin limanlarında bulunan Osmanlı gemilerinin de bu kutlamalara sancaklarını keşide ederek, top atarak ve o akşam kandillerle aydınlatma yaparak katıldıkları görülür. Bu kutlamaların diğer şekli ise yabancı devlet adamlarının velâdet günlerinde Osmanlı donanması tarafından yapılanlardır. Bunun için öncelikle ilgili devletin Beylik Sefinesi’nin Osmanlı limanında bulunması, merasim tarihi ile ilgili olarak o devletin konsolosu aracılığıyla Hariciye Nezareti’ne önceden bilgi verilmesi, kutlamalardan sonra ise teşekkür ziyaretinde bulunulması gerekmektedir. Zaman içinde Osmanlı Devleti’nin siyasî ve malî olarak içinde bulunduğu sıkıntılar bu kutlamaları da etkilemiş ve özellikle tasarruf gerekçe gösterilerek bazı yıllar sadece top atışıyla yetinildiği veya hiçbir faaliyet yapılmadığı görülmüştür

Keywords: