Özet:

Demirtaş Noyan, İlhanlıların Anadolu’daki hakimiyetinin önemli simalarından biridir. Demirtaş Noyan, gerek İlhanlı beylerbeyi Emir Çoban’nın oğlu olması gerekse kişilik özellikleri ve faaliyetleri dolayısıyla ilhanlılar tarihinde önemli bir şahsiyetidir. Anadolu’ya genel vali olarak atanmış burada dirlik ve düzeni sağlamış kudretli bir vali olması sebebi ile kendine güveni gelmiş ve merkeze isyan ederek bağımsızlığını ilan etmiş fakat bu isyanı bizzat babası olan Beylerbeyi emir çoban tarafından bastırılmış affedilerek tekrar Anadolu genel valisi olarak atanmıştır. Ancak babası Emir Çobanın İlhanlı sultanı Ebu Sa‘îd Bahadır Han tarafından öldürülmesi ve Çobanlı ailesinin İlhanlı sarayından tasfiye edilmesinin ardından sıranın kendisine geleceğini düşünmüş ve Memlûk Sultanına sığınmıştır. Fakat Ebu Sa‘îd Bahadır Han’ın Memlûk Sultanı el-Melik en-Nâsır ile antlaşması neticesinde burada idam edilerek Ebu Sa‘îd’in elçilerine teslim edilmiştir. Elinizdeki makalenin yazılma amacı 1243 tarihinden itibaren başlayan ve 1335 tarihinde Ebu Sa‘îd Han’ın ölümüne değin ortalama bir yüzyıl süren Anadolu’daki Moğol hakimiyetinin en önemli simalarından olan ve dindarlığı ve hakkaniyeti ile diğer Moğol valilerinden ayrılan hatta bu özelliği ile Anadolu Türkmenleri tarafından “Adil Padişah” ünvanı ile anılan Demirtaş Noyan’ın kişiliğini hayat hikayesini aktarmak ve devrinde Anadolu’da yaşanan siyasal olayları değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler: