Abstract:

Çalışmada, Türkçenin tarihî seyri içinde birle, tünle, taŋla, basala, tirigle, yaŋıla gibi kelimelerde kullanılan +lA ekinin Çuvaş Türkçesindeki izleri üzerinde durulmuştur.Köktürkçeden bugüne kullanılagelen +lA, tarihî metinlerde ve lehçelerde örneklerine sıkça rastlanılan bir ektir. Geçmişte, çeşitli araştırmacılarca yapılan çalışmalarda +lA üzerinde durulmuş; onun partikel, ek, tekit, zarf yapan ek, ek/edat, sona gelen edat veya enklitik olabileceği yönünde görüşler öne sürülmüştür. +lA ekine Çuvaşçada da sıklıkla rastlanır. Çuvaşça sözlükte madde başı olarak yer alan ve eki taşıyan kelimelerden bazıları şunlardır: arĭmla “kadınca, kadın gibi”, açalla “çocuk gibi, çocukça”, aşakla “eşek gibi”, vutla “ateş gibi”, kakayla “et gibi, ete benzer”, kapla “şöyle, böyle”, laşalla “at gibi”, månle “nasıl, ne gibi”, putekle “kuzu gibi”, apla “böyle, şöyle”, årle “geceleyin”, tĭvanla “kardeşçe, akraba gibi…” Çuvaşça örneklerden, ekin çoğunlukla “gibilik” ve “benzerlik” ifade ettiği anlaşılır. Bununla birlikte ekin, zaman zarfları ile Turkĭlla “Türkçe”, Vırĭsla “Rusça” ve Akĭlçanla “İngilizce” örneklerinde olduğu gibi dil isimleri yaptığı da görülür

Keywords: