Özet:

Trabzon ve çevresi konumu itibarıyla tarihin hemen her devrinde Anadolu’ya kuzeyden girerek İç kesimlere doğru genişlemek isteyen devletlerin kontrol altına tutmak istedikleri yerlerden biri olmuştur. Bu amacı gerçekleştirmeye yönelik en yakın girişimler ise şüphesiz Birinci Dünya Savaşı’nda Ruslar, savaş sonrasında başlayan Türk İstiklal Savaşı’nda ise İngilizler tarafından gerçekleştirilmek istenmiştir. Stratejik konumu, bölgesine oranla sosyo-ekonomik yapısının gelişmiş düzeyde olması ve coğrafi olarak Bolşevik Rusya’ya yakınlığı nedeniyle özellikle Millî Mücadele yıllarında yabancı istihbarat birimlerinin ilgi odağında olmuştur. Bu yıllarda İngiliz istihbarat servisi, Trabzon’un iç kesimlerle bağlantısını sağlayan gizli geçitleri ve patika yolları ile olası bir işgal durumunda Doğu Anadolu’ya asker sevk etmek amacıyla şehrin muhtemel çıkarma ve bağlantı yerlerini, krokilerle raporlayıp merkezlerine bildirmişlerdir. Ayrıca İngilizler Millî Mücadele’nin Anadolu’da budaklanmaya başladığı yıllarda Trabzon üzerindeki baskılarını daha da artırarak mütareke hükümlerini uygulamak başlığı altında silah sevkiyatını kontrol etmek başta olmak üzere, şehrin her türlü faaliyetini denetlemek için çaba sarf etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: