Özet:

Mondros Mütarekesi’nden sonra İtilâf Devletleri donanmasının 13 Kasım 1918’de İstanbul’a gelmesiyle fiilî işgal dönemi başlamış ve bu durum 16 Mart 1920’de resmî bir mahiyet kazanmıştır. İstanbul’un resmen işgali, TBMM’nin açılması sonucunu getirmiş ve Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki Anadolu hareketinin Millî Mücadele’de başarıya ulaşmasından sonra TBMM Hükümeti ve İtilâf Devletleri arasında Mudanya Mütarekesi imzalanmıştır (11 Ekim 1922). Mudanya Mütarekesi hükümleri, İtilâf Devletleri’ne barış antlaşması imzalanıncaya kadar İstanbul ve Boğazlar bölgesinde kalma hakkı tanımıştı. 20 Kasım 1922’de başlayan Lozan barış görüşmelerinde İstanbul’un tahliyesi meselesi de İtilâf Devletleri heyetleriyle Türk heyeti arasındaki müzakere sürecinde önemli yer tutmuş ve en son halledilen konulardan biri olmuştu. Sonuçta, 24 Temmuz 1923’de Lozan Barış Antlaşması imzalanmış ve TBMM’nin antlaşmayı tasdik etmesinden sonra İstanbul’daki işgal kuvvetleri protokol gereği 6 hafta içinde tahliyeyi tamamlayarak 2 Ekim 1923’te şehirden ayrılmışlardır. Böylece, 5 yıl süren esaret sona ererken 6 Ekim 1923’te Türk ordusu İstanbul’a girmiştir.

Anahtar Kelimeler: