Views
21
Downloands
3
Söz varlığı, bir dilin sözlü ve yazılı kaynaklarında yer alan ve bir milletin kültürünü şekillendirip devamlılığını sağlayan en önemli ögelerden biridir. Söz varlığı, bir dilin kültürel ve tarihî mirasını yansıtması yanında dil incelemeleri, dil eğitimi ve dil bilimi çalışmaları bakımından da dikkat çeken bir konudur. Bir dilin oluşumundaki ilk sözcükler, o dilin “çekirdek” ya da “kalıt” sözcükler adı verilen temel söz varlığını temsil eder. Dillerin temel söz varlığının ise insan ve insan gereksinimleri ekseninde geliştiği ve yaygınlaştığı söylenebilir. Bu bağlamda, organ adları dillerin temel söz varlıkları içerisinde öncelikli bir konumda yer almaktadır. Türkçedeki organ adları da ilk anlamlarına bağlı olarak kazandığı yan anlamlarla çok anlamlı ve oldukça yaygın bir kullanıma sahiptir. Bu çalışmada, Orhon Yazıtları ile Dîvânu Lugâti’t-Türk’te tanıklanan ve yer-yön ilişkili anlamları Güncel Türkçe Sözlük, Tarama Sözlüğü ve Derleme Sözlüğü’de tespit edilen organ adları (ağız, alın, arka, ayak, bağır, baş, bel, boğaz, boyun, burun, dış, göz, iç, kaş, kulak, yüz), etimolojik ve semantik açılardan incelenmiştir. Böylece söz konusu organ adlarının dilin kullanımı, kültürel etkiler gibi özelliklere bağlı olarak gerçekleşen anlamsal ve biçimsel değişimleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Söz konusu organ adlarının anatomik anlamları ile yer-yön ilişkili anlamları arasında biçim ve/veya işlev bakımından bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca arka, iç, dış sözcüklerinin başat anlamlarının anatomik olduğu ancak zamanla sözcüklerin bu anlamlarının kullanımdan düşerek yer-yön ilişkili anlamlarının yaygınlaştığı belirlenmiştir.
The existence of the word is one of the most important elements in the verbal and written sources of a language and that shapes and ensures the continuity of a culture of a nation. The existence of the word is a matter of attention in terms of language studies, language education and language science studies, as well as the cultural and historical heritage of a language. The first words in the formation of a language represent the existence of the basic word of that language, called the words "corn" or "corn". The basic word existence of the languages can be said that the human and human needs are developing and spreading in the axis. In this context, the names of the organs are in a priority position among the basic word entities of the languages. The names of organs in Turkish also have a very meaningful and quite widespread use of side meanings that they gain depending on their first meanings. In this study, Orhon Writings and Dîvânu Lugâti't-Türk witnessed and land-to-earth-related meanings identified in the Current Turkish Dictionary, Screening Dictionary and Assembly Dictionary of organ names (mouth, neck, back, foot, intestine, head, back, throat, neck, nose, external, eye, inner, neck, ear, face), etymological and semantic aspects have been studied. Thus, it has been attempted to reveal the meaningful and formal changes that occur depending on the characteristics of the use of the language of the organs concerned, such as cultural influences. It has been found that there is a relationship between the anatomical meanings of the organs and the earth-related meanings in terms of form and/or function. It is also determined that the latter, internal, external words are anatomical, but with time these meanings fall from the use of the words and the land-to-road-related meanings are spread.
Field : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
