Özet:

6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremler, başta Türkiye olmak üzere Suriye’de de binlerce insanın ölümüne ve bölgede büyük bir yıkıma neden olmuştur. Her yıl dünyanın her yerinde birçok insan, deprem ve diğer doğal afetlerden olumsuz yönde etkilenmektedir. Örneğin, 2004 Hint Okyanusu tsunamisi, 2005 Katrina Kasırgası, 2010 Haiti depremi ve 2011 Japon depremi ve tsunamisi dahil olmak üzere büyük doğal afetler, dünyanın dikkatini, afetleri önleme ve müdahale etme konusunda yeterli ulusal ve uluslararası yasal çerçevelere sahip olmanın önemine odaklamıştır. Doğal afetlerle mücadele etme konusunda ulusal mevzuat, afet riskinin azaltılmasının teşvik edilmesinde ve desteklenmesinde olduğu kadar, afet müdahalesinin hız ve etkililiğinin sağlanmasında da çok önemli bir rol oynamaktadır. Ancak afetlerle mücadele konusunda, afetlerin etkileri nedeniyle ulusal mevzuat yeterli kalamayıp, uluslararası bazı düzenlemelere de ihtiyaç duyulmaktadır. Bu bağlamda uluslararası sistemde, uluslararası afet hukuku ilgili çalışmalar önem kazanmış olup, bu çalışmalar doğal tehlikelerin yanı sıra büyük ölçekli kazalar ve insan kaynaklı felaketlere hazırlık, müdahale ve iyileştirmeden kaynaklanan yasal konulara da odaklanmaktadır. Uluslararası afet hukuku çalışmaları ile ilgili olarak Uluslararası Kızılay – Kızılhaç Teşkilatları Federasyonu (IFRC) tarafından başlatılan, “Uluslararası Afet Hukuku Projesi (International disaster response law (IDRL)) ile evrensel hukuk kuralları belirlemeye çalışılmaktadır. Bu çalışmada Uluslararası afet hukukunun önemi ve Uluslararası Afet Hukuku Projesi ile projenin ötesinde afetler ile ilgili olarak “koruma sorumluluğu” konuları irdelenecektir.

Anahtar Kelimeler: