Views
11
Medreseler İslâm ilim geleneğinin teşekkül ettiği önemli ilim merkezleridir. Orta Çağ’ın en büyük Müslüman Türk devletlerinden biri olan Memlûkler (648-923/1250-1517) döneminde de bu geleneğin bir devamı olarak çok sayıda medrese inşa edilmiştir. Memlûk sultan ve devlet adamlarının ilme ve ulemaya gösterdiği ehemmiyetin bir yansıması olarak değerlendirilebilecek bu durum, söz konusu dönemin İslâm tarihinin ilmî ve kültürel açıdan en parlak dönemlerinden biri olarak nitelenmesini de beraberinde getirmiştir. Memlûkler dönemindeki bu ilmî canlılığa, yaptırdığı medreseyle katkı sağlayan devlet görevlilerinden biri de Sargatmış olarak tanınan Emîr Seyfeddin en-Nâsırî’dir (ö. 759/1358). Bu çalışmada da 757/1356 senesinde Kahire’de Emîr Sargatmış tarafından yaptırılan ve Memlûkler döneminin meşhur medreselerinden biri olan Sargatmışiyye Medresesi konu edilmiştir. Hanefî fıkhına dair eğitim vermek üzere kurulan bu medresede dönemin önde gelen çok sayıda âlimi ders vermiş ve pek çok talebe de Sargatmışiyye’de ilim tahsil etmiştir. Öyle ki bu talebelerden bazıları Anadolu’da Hanefî mezhebinin yayılmasında da önemli rol üstlenmişlerdir. Dolayısıyla bu medrese hem bir Memlûk emîri tarafından Hanefî mezhebine dair eğitim vermek üzere kurulmuş olmasıyla hem de yetiştirdiği talebelerinin Anadolu’daki faaliyetleriyle dikkat çekmektedir. Bu bağlamda çalışmada ilk olarak Memlûk medreseleri hakkında ana hatlarıyla bilgi verilmiş, birinci bölümde kuruluşu ve fizikî yapısını da ortaya koyacak şekilde medresenin genel özellikleri üzerinde durulmuş, ikinci bölümde ise medresedeki eğitim öğretim faaliyetlerine yer verilmiştir. Çeşitli akademik çalışmalarda İbn Haldûn gibi dönemin meşhur âlimleriyle birlikte anılan bu medrese hakkında ulusal ve uluslararası literatürde müstakil bir çalışma tespit edilememiştir. Dolayısıyla öncelikli amacımız dönemin önemli eğitim kurumlarından biri olan Sargatmışiyye Medresesi’nin tanınmasına katkı sağlamaktır. Yine medresede görevli âlimler ve okutulan dersler üzerinden bu dönem eğitim öğretim faaliyetleriyle alakalı tespitler de çalışmanın hedefleri arasındadır.
Madrasahs are important science centers where the Islamic science tradition was formed. During the Mamluk period (648-923/1250-1517), one of the largest Muslim Turkish states of the Middle Ages, many madrasahs were built as a continuation of this tradition. This situation, which can be considered as a reflection of the importance given to science and scholars by Mamluk sultans and statesmen, has led to the Mamluk period being described as one of the brightest periods in Islamic history in terms of science and culture. One of the government officials who contributed to this scientific vitality during the Mamluk period with the madrasa he built was Sayf al-Dīn Nāṣirī, who is known as Amīr Sarghatmish (d. 759/1358). In this study, the Madrasa of Sarghatmishiyya, which was built by Amīr Sarghatmish in Cairo in 757/1356 and is one of the famous madrasahs of the Mamluk period, is discussed. In this madrasa, which was established to provide education on Hanafi fiqh, many leading scholars of the period gave lessons and collected science in Sarghatmishiyya to many students. So much so that some of these students also played an important role in the spread of the Hanafi sect in Anatolia. Therefore, this madrasa draws attention both with its establishment by a Mamluk amīr to provide education on the Hanafi sect and with the activities of its students in Anatolia. In this context, in the study, firstly, information about the Mamluk madrasahs was given in outline, in the first part, the general characteristics of the madrasah were emphasized, including its establishment and physical structure, and in the second part, the education and training activities in the madrasah were included. No specific study could be identified in the national and international literature about this madrasah, which is mentioned together with famous scholars of the period such as Ibn K̲h̲aldūn in various academic studies. Therefore, our primary goal is to contribute to the recognition of the Madrasa of Sarghatmishiyya, one of the important educational institutions of the period. It is also among the objectives of the study to make determinations about the educational activities of this period through the scholars working in the madrasah and the courses taught.
Field : İlahiyat
Journal Type : Ulusal
Article Detail 
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Cite
Print This Page
Share
Mendeley
