Özet:

Emâlî “Bir âlimin belli günlerde başta hadis olmak üzere, arap dili, tefsir, fıkıh ve diğer ilimlerle ilgili bilgilerini ders halkasındaki öğrencilerine yazdırmasıyla ortaya çıkan bir eser türüdür.” Muhaddislerden sonra en çok emâlî yazdıranlar Arap dili ve edebiyatı âlimleridir. Bu âlimler eserlerinde lugât ve nahiv konularını esas almakla beraber imlâ esnasında belli bir konuya bağlı kalmamışlar, ayetlerin tefsirine ve hadislerin şerhine, tanınmış Arap hakîm, hatîp ve şairlerinin hikmetli söz ve şiirlerine de yer vermişlerdir. Bu anlamda arap dili alanında yazılmış ve günümüze ulaşan eserler arasında Sâ‘leb’in (ö. 291/904) el-Mecâlis’i, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abbâs el-Yezîdî (ö. 313/925), İbn Dureyd (ö. 321/933), ez-Zeccâcî (ö. 337/949), Ebû Ali el-Kâlî (ö. 356/967), eş-Şerîf el-Murtazâ (ö. 436/1044), İbnu’ş-Şecerî (ö. 542/1148) ve İbnu’l-Hâcib’in (ö. 646/1249) el-Emâli’sini zikredebiliriz.Bu çalışmamızda Arap dili alanında yazılmış en önemli emâlî türü eserlerden olan İbnu’ş-Şecerî’nin el-Emâlî’si üzerinde duracağız. Eserin genel özelliklerini, imlâ sürecini, müellifin eserdeki metodunu ve eserde işlenen konuları ele alacağız. Ayrıca eserin kaynaklarını, eserden istifade edenleri ve bu eser üzerine yapılmış çalışmaları tespit etmeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler: