Özet:

Bir kelâm ekolü olarak ortaya çıkan ve hicri III. asırda tekâmülünü tamamlayıp altın devrini yaşayan Mu‘tezile, dini hükümleri değerlendirmede ve sistematik hale getirilmesinde aklı ön planda tutan, entelektüel bilgiye sahip, İslam karşıtı fikirlerin cevaplandırılması gibi konularla meşgul olan bir mezhep olarak varlığını devam ettirmiştir. Buna karşın Ehl-i hadis nassların zahirine önem veren, rivayetleri ön planda tutan, akıl ve kıyası devre dışı bırakan, değişime kapalı özellikleri ile tarih sahnesindeki yerini almıştır. Bu itibarla kaleme aldığımız bu makale, İslam düşünce tarihinin iki büyük ekolü olan hadis taraftarları ile Mu’tezile mezhebi müntesibi olan muhaddisler arasında yaşanan ihtilaf ve cedellerin cerh ve tadil ilmine, hicri III. asırda kaleme alınan eserlere, sosyal ve beşeri ilişkilere nasıl yansıdığını ele almaktadır. 

Anahtar Kelimeler: