Özet:

Tire Müzesi’nde bulunan Osmanlı dönemi süslemeli mezar taşları (18-20 yy.) konulu bu çalışmada 25 mezar taşı yer almıştır. İncelenen mezar taşlarında tarihi bilinen bütün örnekler XVIII. yüzyıl başı ile XX. yüzyıl ilk çeyreği arasındadır. 25 örnekten 8 tanesi XVIII. yüzyıla, 14 tanesi XIX. Yüzyıla aittir. 3 tanesi de XX. yüzyılın başlarına ait dönemdedir. Bunların içlerinde üzerinde tarih olmayan 12 adet mezar taşı da XVIII. ile XIX. yüzyıllar arasında tarihlenebilir. Mezar taşlarının hepsi mermer malzemeden yapılmıştır. Mezar taşlarının büyükten küçüğe doğru yükseklikleri 128 cm. ile 34 cm., genişlikleri 64 cm. ile 25 cm., kalınlıkları ise 9 ile 5 cm. arasında değişmektedir. Genel olarak ele aldığımız bütün mezar taşlarından 21 tanesi kitabelidir. 25 mezar taşından 2 tanesi erkek mezarı, 23 tanesi kadınlara ait olabileceği düşünülen mezarlardır. Süsleme konusu olarak bitkisel, nesneli, geometrik ve figürlü bezeme unsurları ve yazı kullanılmıştır. Bitkisel tasvirler içerisinde en çok akantus, servi, gül, lale, kır çiçekleri, bazen tek, bazen çiçek demetleri şeklinde, bazen de mimari ve geometrik unsurlarla beraber işlenmiştir. Nesneli bezemelerde vazo, meyve kasesi, inci motiflerine yer verilmiş; geometrik süslemelerde ise çarkıfelek, burma, ışın çubuğu, hilal, saç örgüsü, testere dişi motifi tasvir edilmiştir. Cami, türbe ve evlerin yer aldığı tarihi bulunan mimari tasvirler 1773 ile 1813 tarihleri arasındaki yaklaşık 40 yıllık bir zaman dilimini kapsamaktadır

Anahtar Kelimeler: