Atıf Sayısı
1
Görüntüleme
21
İndirme
3
Türk folklorunda geçiş dönemi uygulamalarından biri olarak da kabul edilebilecek olan hac ritüeli, yalnızca orada bulunan bireylerin benzer hareketleri eşzamanlı biçimde icra etmeleri ile değil aynı zamanda çokuluslu bir ritüel olması açısından da ayrıca bir anlam taşımaktadır. Ritüelin bu uluslararası niteliği sayesinde köyünden çıkma olanağını daha önce yakalayamamış olan bireyler, köyün çok daha ötesinde bir topluluk olan ulusun dışına çıkarak kendisi gibi olmayan insanlarla karşılaşır. Bu karşılaşma esnasında yürüttüğü gözlemlerle topladığı malumatı zihninde işleyerek kendini keşfeder. İşleme süreci, hac ritüeli tamamlandıktan sonraki toplumsallaşma süreçlerinde biçimi belirsiz olan anlatılar üzerinden gerçekleşmektedir. Sözü edilen biçimsizliğin bir sonucu olarak bu ürünleri “söylem” olarak değerlendirmek mümkündür. Bu çalışmada Türklerin yabancılar hakkında ürettiği söylemin temel içeriğine ulaşabilmek maksadıyla kaynak kişilerle görüşmeler yapılmış ve hac anıları derlenerek bu anılardaki yabancılığa dair imajları biçimlendiren nitelikler, söylem analizi olarak adlandırılan yöntemle çözümlenmiştir. Araştırma kapsamında verilerin toplandığı kaynak kişilerin sayısı sekizdir ve tamamı Sivas’tan seçilmiştir. Belirlenen kişilerle yürütülen derinlemesine mülakatlar sonucunda hac anıları elde edilip, bu anılardaki yabancılarla ilgili yargıları belirten bölümler değerlendirilmek üzere ayrılmıştır. Üretilen söylemin analizinin sonucunda Türk hacıların yabancılara dair imgeleri üretirken namaz kılma ve Kuran okuma gibi dinsel ritüellerin icra edilme biçimleri, gelenek içerisinde sünnet olarak adlandırılan Peygamber’in davranışlarına sadakat, beslenme pratikleri, mahremiyet eşikleri gibi hususların belirleyici olduğu saptanmıştır. Bu saptamalarda genel olarak yabancıların ideal olmayan niteliklerinin ön plana çıkartılarak betimlendiği tespit edilmiştir. Yabancının olumsuz olarak değerlendirilebilecek konumunun anlatıyı üreten bireyin mensubu olduğu toplumu dolaylı bir yüceltme şekli olduğuna kanaat getirilmiştir. Bunlara ek olarak kaynak kişiler, yabancıları homojen bir kitle olarak düşünmemektedir. Karşılaştığı yabancı toplulukları kendi içinde basit sınıflandırmalara tabi tutan kaynak kişilerin başta Endonezyalılar olmak üzere Uzak Doğulu Müslümanlara özel bir sempati besledikleri saptanmıştır. Bazı gruplar hakkında ise daha olumsuz fikirlerin kalıplaşarak folklorda varlığını sürdürdüğü görülmüştür. Olumlu niteliklerle belirginleşen yabancılar ile olumsuz niteliklerle anılan yabancılar, söylemi üreten kitlenin kimlik bilinci söz konusu olduğunda aynı amaca hizmet etmektedir. Her iki grup da nihayetinde söylemi üreten topluluğun değerlerinin farkına varmasına ve kendini tanımasına olanak sağlar. Üretilen söylemin bazı açılardan toplumun kendine dönük öz eleştirel fikirlerin filizlenmesine de olanak sağdığını söylemek mümkün görünmektedir. Nihayetinde dinsel bir gereklilik olarak icra edilen ve Türk folklorunda önemli bir geçiş dönemi ritüeli olan haccın, Türk toplumunda ümmet bilincinin gelişmesine olanak sağlamaktan daha çok ulusal bilincin keşfedilmesine katkı sağladığı söylenebilir. Keşfedilen ulusal kimliğe dair bilinç, hac ritüeli esnasında gözlemlenen yabancılara dair fikirlerle canlı tutulmaktadır. Yabancılara dair imajların söylemsel boyutta yeniden üretilmesi yoluyla ulusal kimliğe dair fikirlerin sürekliliğine katkı sağlanmaktadır.
The Haj ritual, which can also be regarded as one of the transitional practices in the Turkish folklore, is also meaningful not only in terms of the fact that the individuals there are performing similar movements simultaneously, but also in terms of being a multinational ritual. Through this international nature of the ritual, individuals who have not previously captured the possibility of leaving the village meet people who are not like themselves, leaving the nation, which is a community far beyond the village. He finds himself in his mind by processing the material he gathers with the observations he carries during this encounter. The process of processing takes place through the narratives that are uncertain in the socialization processes after the completion of the hake ritual. As a result of the aforementioned informity, it is possible to consider these products as "songs". In this study, conversations were conducted with the source persons in order to reach the basic content of the speech that the Turks produce about foreigners and the qualities that form the images of foreignity in these memories by gathering the memories were solved by the method called speech analysis. The number of sources in which the data was collected was eight and all were selected from Sivas. Through the profound interviews conducted with the specified persons, the memories of the haces were obtained and the sections that indicate the judgments concerning the strangers in these memories were divided to be assessed. As a result of the analysis of the produced speech, the forms of religious rituals such as prayer and the reading of the Qur’an while producing images of foreigners, the Turkish servants have been found to be determining aspects such as loyalty to the behavior of the Prophet, the practice of nutrition, the privacy limits. In these findings, it has been found that the unideal qualities of foreigners are generally depicted by putting them in front. It is believed that the position of the stranger to be negative is a form of indirect praise to the society that is a member of the individual who produces the story. In addition, the source persons do not consider foreigners as a homogeneous mass. The source found that persons who hold foreign communities they encounter under simple classifications in themselves have a special sympathy to the Far East Muslims, primarily the Indonesians. Some of the groups have seen more negative ideas in the folklore. Strangers with positive qualities and strangers with negative qualities serve the same purpose when it comes to the identity consciousness of the speaking audience. Both groups ultimately enable them to realize and recognize the values of the speaking community. It seems possible to say that the produced speech in some ways also enables the society to filize self-critical ideas. It can be said that the hacker, which was ultimately executed as a religious requirement and the ritual of a significant transition in Turkish folklore, contributed more to the discovery of national consciousness than to allow the development of ethnic consciousness in Turkish society. The awareness of the national identity discovered is kept alive with the ideas of foreigners observed during the Haj ritual. The continuity of ideas on national identity is contributed through the reproduction of the images of foreigners in the speech dimension.
Alan : Filoloji
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
