Özet:

Gelişme yolundaki ülkeler için kooperatifler siyasi bağımsızlığı tamamlayan ve ekonomik demokrasiyi sağlayan Sivil Toplum Kuruluşları olarak kabul edilirler. Kooperatifler, belirli bir ekonomik amaç etrafında faaliyet gösterenlerin güvene dayalı birliktelikleridir. Dolayısıyla kooperatif faaliyetlerinde kamusal nitelik söz konusudur. Bu niteliğe uygun olarak işlevin sürdürebilmesi için de kooperatiflere özel 1163 Sayılı Kanun ve destekleyen mevzuatla ayrıcalıklı bir önem verilmiş ve geniş halk hareketi oluşturması beklentisiyle demokrasinin uygulama alanı misyonu yüklenmiştir. Bu misyonun kapsamında kendi kendine yeterli dik durabilen ulusal bir taban oluşturma görevi de vardır. Fakat görülmüştür ki, başlangıçtaki milli amaç çizgisinden saptırılmış ve kooperatifler kapanın elinde kalmışlardır. Bu kapsamda hedef kitle, beklentilerine ulaşma bir yana birikimlerini de geleceğini de yitirme durumuna gelmiştir. Kooperatifler Kanunu ve ilgili mevzuatın kooperatif genel kurullarına sağlamış olduğu sınırsız yetkiyi ve kooperatiflere devletin sağladığı kredi ve arazi desteklerini görenler, kooperatifleri rant alanı olarak seçmişlerdir. Kooperatif kuruluşların hamisi olan devletin (özellikle ilgili Bakanlık ve ilgili mahkemelerin) seyirci kalmasıyla da hedef tümüyle çığırından çıkarılmıştır. Gelinen noktada, özellikle konut yapı kooperatiflerinin devletin eli yakasında olacak biçimde yarı özerk bir yapıya kavuşturulması, kamu nitelikli ve kutsal bir görev olan kooperatiflerin içine düştüğü durumdan kurtarılarak asıl misyonuna kavuşturulmasını zorunlu kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: