Özet:

Osmanlı devlet adamları uzun yıllardan beri devleti eski ihtişamına kavuşturmak için çeşitli ıslahat girişimlerinde bulunmuştur. Öncelikle askeri sahada ıslahat yapılmış ve Avrupa’nın bilim ve tekniği askeri araçlara tatbik edilmiştir. Fakat askeri yenilgilerin önüne geçmek yine de mümkün olmamıştır. Ordu, Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın isyanını bastırmakta bile başarısız olmuştur. Mısır meselesi Osmanlı Devleti’ni en çok meşgul eden konulardan birisidir. Mustafa Reşit Paşa orta elçi göreviyle gittiği Fransa’da ilk günden itibaren Mısır meselesinin çözümü ve Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu durumu düzeltebilmek için çareler aramış ve çözüm olarak Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesi gerektiğine inanmıştır. Bu bağlamda Tanzimat’ın şekillenmesinde etkisi olan Mustafa Reşit Paşa’nın Mısır meselesine bakışı ve bu meseleyi çözmek için Tanzimat’a yüklediği anlam incelenerek Tanzimat Fermanı’nın Avrupa’yı taklit etmek ya da memnun etmekten daha fazla anlamının olduğuna ışık tutulmaya çalışılmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analiziyle elde edilen bulguların değerlendirilmesiyle oluşturulan bu çalışmada literatür taranmış ve çeşitli görüşler karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Bu çalışma ile belirtilmek istenen Mustafa Reşit Paşa’nın Tanzimat’ın ilanındaki asıl beklentisinin, Mısır meselesini çözüme kavuşturmak olduğu ve Tanzimat’ın Avrupa’nın emellerine hizmet eden bir dönem olmadığıdır. Tanzimat’ı Mısır meselesi ile ele alan kaynakların yetersiz olması nedeniyle, bu alandaki boşluğun doldurulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: