Özet:

İnsanoğlu tarihin başlangıcından bu yana sürekli olarak doğal afetlerle bir mücadele içerisinde olmuştur. Doğal afetler, ilkçağlardan günümüze kadar, insanlık için üstesinden gelinmesi gereken bir problem, karşı konulması gereken bir sorun olarak güncelliğini koruyarak varlığını sürdürmüştür. Bu doğal afetlerden biri de kıtlıklardır. Dünyanın çeşitli yerlerinde, farklı dönemlerde sayısız kıtlık hadisesi yaşanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu da kıtlık olaylarından nasibini alan devletlerdendir. Osmanlı, kuruluşundan yıkılışına kadar hemen hemen her devirde çeşitli kıtlık sorunlarıyla uğraşmak zorunda kalmıştır. Osmanlının sosyal ve gündelik hayatından, toplumun yaşantısından izler taşıyan Divan şiiri metinlerinde de, söz konusu kıtlık olaylarını ve olumsuz sonuçlarını görmek mümkündür. Divan şairleri, toplumun büyük bir bölümünü derinden etkileyen ve çoğu zaman büyük olumsuzlukların yaşanmasına sebebiyet veren kıtlık hadiselerine sessiz kalmamış ve bu olayları şiirlerinde işlemişlerdir. 15. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar, farklı Divan şairleri tarafından yazılmış ve kahtiyye edebî türü kapsamında değerlendirilebilecek birçok şiir metni bulunmaktadır. Bu çalışmada, Divan şiiri ile sosyal hayat arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla, Osmanlıda yaşanmış kıtlık hadiseleri ile ilgili özetleyici bilgiler verilmiş ve söz konusu kıtlıkların Divan şiirindeki yansıması olan şiir örnekleri üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler: