Özet:

Bu çalışmada ortaöğretim öğrencilerinin fizik dersine ait motivasyon düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Fizik Dersi Motivasyon Ölçeği (FDMÖ)’nin geliştirilmesinde ilk olarak; Tuan, Chin ve Shieh (2005), Dede ve Yaman (2008) ile Glynn vd. (2011) tarafından geliştirilen ölçeklerden yararlanarak madde havuzu oluşturulmuştur. Ardından ölçeğin kapsam geçerliği için eğitim bilimci ve alan eğitimcisi uzmanların görüşüne başvurulmuştur. Uzman görüşü doğrultusunda 55 maddeden oluşan ölçeğin ilk hali oluşturulmuştur. FDMÖ’nün 55 maddelik ilk hali, Türkiye’nin üç farklı bölgesindeki fen ve anadolu liselerinde öğrenim gören 492 ortaöğretim öğrencisine uygulanmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğinin belirlenmesi için açımlayıcı faktör analizi (AFA) yapılmış, elde edilen faktör yapısının uygunluğunu test etmek için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) gerçekleştirilmiştir. AFA sonuçları 38 maddenin yedi faktörde toplandığını göstermektedir. Yedi faktörün toplam varyansa yaptığı katkı %57.50 olup, faktör yükleri .47 ile .85 arasında değişmektedir. DFA analizi sonucunda elde edilen uyum indekslerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu bulunmuştur. Ölçeğin faktörlerinin güvenirliği için hesaplanan Cronbach alpha katsayıları .60 ile .87 arasında değişirken, ölçeğin tümü için Cronbach alpha iç tutarlılık katsayısı .92 olarak hesaplanmıştır. Çalışma bulguları geliştirilen ölçeğin ortaöğretim öğrencilerinin fizik dersine yönelik motivasyon düzeylerinin belirlenmesinde, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: