Özet:

Çin’in Wuhan şehrinde 2019 Aralık ayının sonunda ilk kez görüldüğü rapor edilen Covid-19 virüsü bulaşısı başlangıçta Çin ve Güneydoğu Asya’nın sorunu gibi algılandı, ancak virüs önceki salgınlarda hiç karşılaşılmadığı şekilde hızla küreselleşerek dünyanın diğer bölgelerine yayıldı. Ülkeler arasındaki var olan birbirleriyle bağlılıkları bu yayılmayı kolaylaştırdı. 11 Mart 2020 tarihinde Dünya Sağlık Örgütü Covid-19’un bir salgın (pandemi) olduğunu ilan etti. Salgın, yarattığı sosyal ve kötü sağlık koşullarından başka ağır küresel ekonomik maliyetleri de beraberinde getirmiştir. Bunun nedenlerinin başında uluslararası tedarik zinciri ağlarındaki aksamalar, hatta durmalar gelmektedir. Doğal olarak bu gelişmeler uluslararası ticareti de doğrudan etkilemiştir. İlk dört aylık gelişmelere ve verilere göre ele alınan çalışmada salgının kısa dönemli bazı sonuçları belirlenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda tüm mal ve hizmetler için iki uluslararası ticaret ağı örnek olarak incelenmiş ve tedarik zincirlerindeki ortaya çıkan sorunların mal ticaretini olduğu kadar üretimi de aksattığı belirlenmiştir. Bunun uluslararası ticaretine olan etkileri de mal ticareti, turizm ve seyahat, sermaye hareketleri ile şirketlerin kazanç kayıpları boyutlarıyla ortaya konulmuştur. Elde edilen bulgular ışığında, kriz veya farklı nedenlerle işleyen tedarik zinciri ağlarının akışı bozulduğunda hızlı ve uygulanabilir kararların alınabilmesine imkân tanıyan esnek yeni tedarik zinciri ağları oluşturulması, şirketlerin tam zamanında üretim stratejilerini gözden geçirmesi ve stoklarının ne kadar olması gerektiği, ayrıca salgın sonrası ortaya çıkan durumlar yapılan araştırmalarla netleştikçe uluslararası ticaretin yeniden şekillendirilmesinin de gündeme getirilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: