Görüntüleme
25
İndirme
3
Bu makalede Osmanlı saray kadınlarından birisi olan Hâce Nevfidan Başkadınefendi’nin hayatı ve hayır faaliyetleri hakkında kısaca bilgi verildikten sonra muhallefâtı incelenecektir. Reformcu padişah Sultan II. Mahmud’un eşlerinden biri olan Nevfidan Başkadınefendi beş çocuk doğurmuş, ancak bunlardan hiçbirisi yaşamamıştır. Bununla birlikte sarayda Başkadınefendi mevkisine yükselmiştir. Başkadınefendi sultan eşleri arasında ilk sırada gelene verilen unvan olup, Harem hiyerarşisinde Valide Sultan’dan sonra gelen mevkidir. Nevfidan Başkadınefendi kutsal toprakları ziyaret ederek Hâce unvanına sahip olmuştur. Hanedan ve harem kadınları arasında hacca giden fazla olmadığı için bu unvanla özdeşleşmiş ve sonraki hayatında bu unvanla anılmıştır. Hâce Nevfidan Başkadınefendi aynı zamanda Osmanlı hanedanının tanınmış ismi Âdile Sultan’ın manevî annesi olarak bilinmektedir. Çocuğu olmaması sebebiyle Sultan II. Mahmud Başkadınefendi’ye annesi olmayan kızı Âdile Sultan’ı teslim etmiştir. Başkadınefendi Âdile Sultan’ı büyütmüş ve yetiştirmiş, bir süre Âdile Sultan’a tahsis edilen sarayda birlikte yaşamışlardır. Âdile sultan manevî annesi ve yetiştiricisi Nevfidan Başkadınefendi’den ayrıldıktan sonra Başkadınefendi kendisine ait bir yere taşınmaya karar vermiştir. Bu nedenle Hazîne-i Hassa tarafından Beylerbeyi’nde bir sâhilhâne alınmış ve döşenmiştir. Ancak Başkadınefendi burada fazla yaşayamamış ve kısa süre sonra vefat etmiştir. Vefatından sonra sâhilhâne Hazine-i Hassa tarafından yapılan bazı döşeme masraflarını karşılaması şartıyla eski Serasker Rızâ Paşa’ya verilmiştir. Böylece sâhilhâne Rızâ Paşa’nın mülkü olmuştur. Başkadınefendi’nin sahilhânede bulunan muhallefâtı sayılmış ve resmi kayıtlara geçirilmiş, kısa bir süre sonra belirlenen bedel karşılığında Hazîne-i Hassa tarafından satılmıştır. Bu muhallefât kayıtları, Topkapı Sarayı Arşivi Defterleri’nde bulunmaktadır.
In this article life and beneficence activity of Hâce Nevfidan Başkadınefendi which one of the Ottoman palace women, will be summarized and her inheritance will be studied. Hâce (The woman pilgrim) Nevfidan Başkadınefendi (The first wife of the Sultan) was one of the wives of the reformer Sultan II. Mahmud. She gave birth to five child but none of them couldn’t live. But however she became the Başkadınefendi (the first wife of the Sultan) at the Ottoman Palace. The Başkadınefendi title was the first wife of the sultan. This title was most important after the Valide Sultan title at the Harem hierarchy. Also Nevfidan Başkadınefendi took the Hâce title (The woman pilgrim) visiting holy places (Mecca and Medina). Because of going to holy places seen rare between the woman of the dynasty and the palace, this title (Hâce) identified with her. After the ongoing life, she always called this title. As well as Hâce Nevfidan Başkadınefendi recognized and well-known handler and protector of Âdile Sultan who one of the most famous persons of the Ottoman dynasty. Because of her childless, Sultan Mahmud gave to her his orphan daughter Âdile Sultan (princess of the empire), for her necessity of mother. Başkadınefendi interested and raised the Âdile Sultan and some time lived with her at the same palace that belonged to her. When Âdile Sultan apart from her watcher handler or spiritual mother Başkadınefendi, she decided to move to a special place. For her, by the Ottoman official palace treasure (Hazîne-i Hassa) a waterside residence at the Beylerbeyi district was bought and furnished. But unfortunately, she died here soon. After her death, her waterside residence presented a former Ottoman army chef commander (Serasker) Rızâ Paşa with condition that he would pay some furniture cost made by official palace treasure. So the waterside residence became the estate of Rızâ Paşa. Her inheritance which at the water residence (The Muhallefât) numbered and registered to official records. After that, the inheritance items were sold by treasure administration in return for a determined cost. Today, those inheritance records are located at the Topkapı Palace Archive.
Alan : Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
