Özet:

Fen bilimleri öğretmen adaylarının astronomiye yönelik tutumları ve astronomi öğretimine yönelik özyeterlik inançları, astronomi öğretim sürecini etkilemektedir. Olumlu tutuma sahip ve özyeterlik inançları yüksek olan bireyler derslere aktif olarak katılmakta ve olumlu davranışlar sergilemektedirler. Bu bağlamda öğretmen adaylarının astronomiye yönelik olumlu tutuma sahip olmaları ve özyeterlik inançlarının yüksek olmasının onların gelecekteki astronomi öğretim sürecinde olumlu etki oluşturacağı ifade edilebilir. Bununla birlikte alanyazında astronomi konularının öğretimi, kavram yanılgılarının belirlenmesi, tutum ve özyeterlilik alanındaki çalışmaların ortaokul, lise düzeylerinde olduğu görülmektedir. Yapılan çalışmalarda fen bilimleri öğretmen adaylarının astronomiye yönelik tutumları ve astronomi öğretimine yönelik özyeterlik inançlarını geliştirmeye yönelik çalışmaların sınırlı olduğu dikkati çekmektedir. Ayrıca COVID-19 pandemisi nedeniyle çevrim içi düzenlenen eğitimlere daha çok ihtiyaç duyulmuştur. Bu bağlamda bu çalışmada çevrim içi düzenlenen astronomi öğretim yöntem ve materyal eğitiminin fen bilimleri öğretmen adaylarının astronomiye yönelik tutumları ve astronomi öğretimine yönelik özyeterlik inançları üzerine etkisi irdelenmiştir. Araştırmada kontrol grupsuz ön-test son-test yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 35 (erkek=1, kız=34) fen bilimleri öğretmen adayı oluşturmaktadır. Fen bilimleri öğretmen adayları çevrim içi ortamda beş gün boyunca astronomi öğretim yöntem ve materyal eğitimi ile ilgili 23 farklı etkinliğe katılmışlardır. Araştırmada veriler fen bilimleri öğretmen adaylarına uygulama öncesi ve sonrasında çevrim içi olarak uygulanan “Astronomi Tutum Ölçeği (ATÖ)” ve “Astronomi Konularının Öğretimi Öz-yeterlik İnanç Ölçeği (AKÖÖYİÖ)”nden elde edilmiştir. ATÖ ve AKÖÖYİÖ’den elde edilen ön ve son-test verilerinin analizinde tekrarlanan ölçümler için çok değişkenli varyans (MANOVA) analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak çevrim içi eğitim şeklinde gerçekleştirilen astronomi öğretim yöntem ve materyal eğitiminin astronomiye yönelik tutum ve astronomi öğretimine yönelik özyeterlik inanç değişkeninin astronomi öğretiminde zorlanma alt boyutu hariç diğer alt boyutlarının gelişiminde yüksek düzeyde etki büyüklüğüne sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Bu doğrultuda çevrim içi eğitim uygulamalarının farklı teknolojilerle zenginleştirilerek, öğretmen adaylarının teknolojinin astronomi eğitiminde kullanımına ilişkin bilgi ve deneyim kazanmalarına da fırsat sağlayacak şekilde tasarlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler: