Atıf Sayısı
7
Görüntüleme
41
İndirme
8
Bilge Tonyukuk Gök Türk döneminin en büyük devlet adamlarındandır. Onun almış olduğu çeşitli ad ve unvanlar arasında kaynaklarda en çok geçeni Bilge Tonyukuk’tur. Bilge adı “hakim, akıllı, bilgin, alim” anlamına gelmektedir. Bilge en büyük unvanlardan biridir. Bilge, kağan ve hatunlarda da kullanılmış en önemli unvandır. Tonyukuk adının da bir unvan olduğu bilinmektedir. Bu kelimenin “tun” ve “yugruş” kelimelerinden oluştuğu anlaşılmaktadır. Buradan Tun-yuku/Tun-yugruş kelimesi “ilk halktan vezir”, “ilk halk arasından çıkmış vezir” anlamına gelmektedir. Bilge Tonyukuk’un “Boyla Baga Tarkan” ve “Apa Tarkan” unvanlarından da söz edilmektedir. Çeşitli ad ve unvanlar alan Bilge Tonyukuk Çin’de doğmuş ve ömrünün önemli bir kısmını orada geçirmiştir. Daha sonra Türklerin bağımsız olarak varlığını sürdürdüğü bozkır çevresine gelmiştir. O, bir devlet adamı olarak Kutlug İlteriş Kağan, Kapgan Kağan ve Bilge Kağan ile çalışarak Türk devlet ve milletine büyük hizmet etmiştir. Bilge Tonyukuk’un özelliklerini almış olduğu unvanlar açık bir şekilde ortaya koymaktadır. O, bilge, akıllı, halk arasından çıkmış ilk vezir, başkomutan, danışman olmak üzere çeşitli özelliklere sahiptir. Bilge Tonyukuk akıllı, halk arasından çıkmış ilk vezir, başkomutan, danışman olmak üzere çeşitli özelliklere sahiptir. Tonyukuk akıllı, uyanık ve çok iyi bir stratejist olarak bilinmektedir. Aynı zamanda düşmana karşı çok savaş kazanmışbir kahraman olduğu da dikkati çekmektedir. Bilge Tonyukuk’un Anıtlığı günümüzde Moğolistan’ın başkenti Ulanbatur’un yakınında Bayn Tsokto Tepesi denilen yerin yanında bulunmaktadır. Bu anıtlık dikdörtgen planlı olup, girişi doğu taraftandır. Yazıtlı taşları, heykelleri ve balbalları ile Türk tarih ve kültürüne büyük katkı sunmaktadır. Özellikle iki adet taşın dört tarafı Türkçe olup, Gök Türk yazısıyla yazılmıştır. Bilge Tonyukuk bu yazıtlarında Türk devlet ve milleti için yaptıklarından ayrıntılı bir şekilde söz eder. Onun vermiş olduğu bilgiler Türk siyasi, askeri, hukuk tarihleri ile düşünce hayatına dair kayda değer bilgiler içerir. Yazıtında bir devlet adamında bulunması gereken vasıfları da ortaya koyar. Anıtlığından ortaya çıkarılan kalıntı ve buluntular yazıtlardaki bilgilerle karşılaştırma yapmaya da imkan verir
The wise Tonyukuk Gök is one of the greatest government men of the Turkish era. Among the various names and titles he has received, the wise Tonyukuk is the most prevalent in the sources. The name wisdom means “Judge, wise, wise, wise.” Wisdom is one of the greatest titles. The wisdom is the most important title used in cabbage and cabbage. It is also known that the name Tonyukuk is a title. It is clear that this word consists of the words "tun" and "yugruş". From here, the word Tun-yuku/Tun-yugruş means “zazir from the first people”, “zazir from the first people”. It is also mentioned the titles of the wise Tonyukuk "Boyla Baga Tarkan" and "Apa Tarkan". Wise Tonyukuk, who has various names and titles, was born in China and spent a significant part of his life there. It was then that Turks continued to exist independently. He, as a state man, worked with Kutlug Ilteriş Kağan, Kapgan Kağan and Wisge Kağan and served the Turkish state and the people greatly. The titles that the wise Tonyukuk has acquired clearly reveal the characteristics. He is wise, intelligent, has various qualities, including the first leader, chief commander, counselor, who came out among the people. The wise Tonyukuk has a variety of qualities, including the wise, the first leader, the chief commander, the counselor, who came out among the people. Tonyukuk is known as a smart, awake and very good strategist. He also noticed that he was a hero who won a lot of war against the enemy. The Monument of the Wise Tonyukuk is now located next to the Bayn Tsokto Hill near Ulanbatur, the capital of Mongolia. This monument is planned straight and the entrance is from the east side. The Stones, Statues, and Balbales make a great contribution to Turkish history and culture. The four sides of the two stones are Turkish, and they are written in Turkish. Wise Tonyukuk in these writings describes in detail what he did for the Turkish state and the people. The information he has provided contains notable information about Turkish political, military, legal dates and thought life. It also reveals the qualities that a government man should have in his writing. The remains and findings revealed from the memorial also enable comparison with the information in the writings
Alan : Eğitim Bilimleri; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Uluslararası
Makale Detay 
Atıf Yapanlar
Benzer Makaleler
PDF Görüntüle
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley
