Özet:

Son yıllarda küreselleşme ve küresel rekabetteki artış, artan teknolojik büyüme hızı, müşteri taleplerindeki çeşitlilik ve tedarik zinciri süreçlerinin giderek karmaşıklaşması firmaların tedarik zinciri stratejilerine akıllı ve sürdürülebilir paradigmalar eklemelerine neden olmuştur. Tedarik zinciri oyuncuları arasındaki gerçek zamanlı bilgi paylaşımı ve zincirin her bir basamağının etkin koordinasyonu, tedarik zincirinin verimli şekilde yönetimi için önemli rol oynamaktadır. Bu da geleneksel tedarik zincirinden dijital tedarik zincirine dönüşüm ile mümkündür. Endüstri 4.0 olarak adlandırılan ve 2011 yılında Almanya’da doğan Dördüncü Sanayi Devrimi bilgi teknolojileri, nesnelerin interneti, yapay zeka, bulut bilişim teknolojisi, otonom araçlar, robotik sistemler, sensor ve otomasyon ağları, sanal ve arttırılmış gerçeklik gibi teknolojilerin üretim süreçlerine yoğun biçimde entegrasyonunu hedef alan yenilikçi bir paradigmadır. Ne var ki, Endüstri 4.0’a uyum ve uyum sonrası olgunluk dönemi birçok firma için beklenmedik problemlere yol açabilmektedir. Akıllı fabrikaların kurulmasında ve dijital dönüşümün uygulanmasında en büyük sorunlardan biri, Endüstri 4.0 yetkinliklerinin tüm operasyonlara eş zamanlı olarak etkin şekilde uygulanamamasıdır. Bu bağlamda, firmaların Endüstri 4.0’a hazırlık ve uyum sonrası olgunluk düzeylerinin niceliksel ölçümü ve değerlendirilmesi, üst yönetim için büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı firmaların Endüstri 4.0’a hazırlık ve olgunluk düzeylerinin daha iyi anlaşılıp ölçülebilmesi için, dijital tedarik zincirlerinin akıllı ve sürdürülebilir boyutta olgunluk düzeylerinin eş zamanlı ölçülebilmesine olanak sağlayan bir model önermektir. Modelin uygulandığı nümerik örnekte, her bir Endüstri 4.0 aracının sürdürülebilirlik boyutlarına ne derece uyum sağladığı belirlenmiştir. Örneğin, eklemeli imalat ve arttırılmış gerçeklik sürdürülebilirliğin ekonomik boyutunda yüksek olgunluk skoru alırken, çevresel ve sosyal boyutlara göre daha düşük skor almıştır. Benzer şekilde, yapay ve dikey sistem entegrasyonu her üç boyut için yüksek olgunluk seviyesinde iken, yapay zeka çok düşük olgunluk seviyesinde kalmıştır. 

Anahtar Kelimeler: