Özet:

Sosyal fobi, diğerleri tarafından olumsuz değerlendirilmeyi, gözetlenme ve yargılanma korkusu yaşaması sebebiyle, iletişim kurulacak ortamlarından rahatsız olmayı ve kaçınmayı içermektedir. Daha çok ergenlik döneminde başlayan ve her yaşta görülebilen bir anksiyete bozukluğudur. Bu çalışmada, sosyal fobi tedavi ve tekniklerinin ele alındığı bir derleme çalışması yapılmıştır. Sosyal fobisi olan danışanların tedavisinde kullanılan tekniklere ve olgu sunumuna yer verilmiştir. Çalışmanın amacı, yaygın olarak görülen kaygı bozukluklarından biri olan sosyal fobinin tedavisinde kullanılan Bilişsel Davranışçı Terapi tekniklerini açıklamayı ve bu terapi teknik ve tedavi türlerini açıklayarak kullanıldığı çalışmaları gözden geçirmektir. Çalışmada maruz bırakma, sistematik duyarsızlaştırma, bilişsel yeniden yapılandırma, sosyal beceri eğitimi, gevşeme, sanal gerçeklikte alıştırma tekniği, rol oynama, psiko-eğitim, erken dönem travmatik anıları kodlama (görüntüyü yeniden kodlama), farkındalık temelli bilişsel terapi, internet temelli bilişsel davranışçı terapi, bilişsel davranışçı grup terapisi, ev ödevleri ve kendine yardım olarak belirlenmiştir. Sosyal fobi tedavisinde kullanılan tekniklerle ilgili yapılan araştırmalar incelendiğinde yüzleştirme, bilişsel yapılandırma, sosyal beceri eğitimi ve travmatik yaşantılarda etkili olduğu tespit edilmiştir. Kendine yardım ve internet tabanlı terapinin diğerlerine kıyasla faydasının daha az olduğu ortaya konulmuştur. Sosyal fobi tedavisinde uygulanan teknikler ile ilgili teknikler ve tedavi planı ile ilgili çalışmaların yetersiz olduğu ve çalışmalara ihtiyaç duyulduğu gözlenmiştir. Tekniklerin tedavi işleyişinde çalışmaların ve çalışma etkilerinin karşılaştırmalı analizleri yapılması literatüre önemli katkıları olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: