Özet:

Nerede, ne zaman ortaya çıktığı tam olarak bilinmeyen atom düşüncesi, ilk kez Antik Yunan’da felsefi düşünme geleneği içinde irdelenmiş, ancak Modern Avrupa’da bilimsel bir teoriye dönüşebilmiştir. Dolayısıyla, atom düşüncesinin tarihsel sürecini ortaya koyabilmek, birçok konuda iç içe geçmiş olan felsefe tarihi ile bilim tarihini birlikte incelemeyi gerektirmektedir. Var olan her şeyin son ve en yüksek bileşenleri olarak kabul edilen atom öğretisi, Klasik Yunan’ın ardından sırasıyla Helenistik döneme, Roma uygarlığına, İslam dünyasına ve Rönesans’la birlikte Avrupa’ya taşınmıştır. Rönesans sonrası süreçte hala felsefi olan atom öğretisi, ancak 17. yüzyılda bilimsel bir kimlik kazanmaya başlamış, 19. yüzyılın sonlarında birçok bilim insanı tarafından bilinir olmuş, fakat bilimsel olarak henüz kanıtlanamadığından, fiziğin değil metafiziğin konusu olduğu yönündeki eleştirilere maruz kalmıştır. 20. yüzyılda bilim insanlarının atomun varlığına dair ortaya koyduğu kanıtlar, tartışmalara son noktayı koymuş, atomun bilimsel bir kuram olduğu kesinleşmiştir. Bilimselleşmesi atomun felsefeyle ilgisini koparmamış, atom bilimsel bir gerçeklik olarak filozofların ilgisini çekmeye devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler: