Özet:

Hükümetlerin herhangi bir konu hakkında bir şeyler yapması ya da yapmaması biçiminde tanımlanan kamu politikası, ülkelerin sosyopolitik, sosyoekonomik ve kültürel değerleri baz alınarak çeşitli aktörler aracılığı ile şekillendirilmektedir. Her biri ayrı bir uzmanlık alanı olan kamusal ihtiyaçlar içerisinde olağanüstü bir hızda değişime uğrayan siyasal dönüşümlere ve çatışmalara neden olan enerji, son yüzyıla damgasını vurmuş bir çatışma ve işbirliği unsurudur. Enerji ihtiyacı, dünya nüfusuna paralel olarak hızla artmakta olup hükümetler, kamu politikası bağlamında bir dizi enerji politikası geliştirmektedir. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ile enerji kaynaklarına sahipliği, enerji politikalarını etkileyerek, enerji arz güvenliği sorununu gündeme taşımaktadır. Enerji alanındaki gelişmeler ve yaşanan ekonomik ve siyasal krizler, kaçınılmaz bir biçimde, Türkiye’nin enerji politikalarını revize etmesini zorunlu kılmaktadır. Enerji kaynaklarının belli bir coğrafya üzerinde kümelenmiş olması ve kaynakların kıtlığı, Türkiye’nin güçlü bir kamu politikasıyla doğru kartlara oynamasını zorunlu kılmaktadır. Bu çalışmanın temel amacı, İran ve Türkiye’nin enerji alanındaki işbirliğine yönelik fırsat ve engellerin ortaya konulmasıdır. Anılan amaca ulaşmak için İran ve Türkiye’nin gelecekteki enerji ihtiyaçlarına ve enerji işbirliğine dair alternatiflerine mevcut durumla birlikte yer verilmiştir. Bu bağlamda iki ülke için özel önemi bulunması nedeniyle nükleer enerji alanında yapabilecekleri neorealist bir yaklaşımla ele alınmıştır. İran’ın mezhep temelli dış politikası, bölge liderliği ve bölgesel rekabet politikaları, terör ve etnik meselelerdeki (PJAK, Türk, Kürt, Azeri) çıkar çatışmaları iki ülke arasındaki işbirliğinin önündeki engellerdir. Çalışmada iki ülkenin rakip ülkeler olmakla birlikte, işbirliğine gitmesinin ve aralarındaki işbirliğine dair engelleri kaldırmasının çıkarlarına daha uygun olduğu sonucuna ulaşılmış olup; bunu desteklemek için ülkeler arası enerji alanındaki kazanımlardan yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler: