Özet:

Bilim ve teknolojinin çok hızlı ilerlemesiyle, yeniliklere adapte olabilen, araştırıp ve sorgulayan çok yönlü bireylere ihtiyaç artmaktadır. Bu özelliklere sahip fen okuryazarı bireyler yetiştirmek öğretim programlarının ana hedefleri arasında yer almaktadır. Ülkemizde de 2013 yılında revize edilen Fen Bilimleri Öğretim programıyla birlikte araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisi benimsenmiştir. Bu çalışmada, araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisine göre işlenen Fen ve Teknoloji Dersinin, araştırma-sorgulama kullanılmadan işlenen Fen ve Teknoloji Dersine oranla 6. sınıf ortaokul öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerine, bilimsel tutumlarına ve fen ve teknolojiye karşı tutumlarına etkisini tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışma yaklaşık 32 hafta boyunca üç aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. Çalışmada öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Deney grubundaki öğrenciler sırasıyla; yapılandırılmış, rehberlikli ve bağımsız araştırma-sorgulama uygulamalarına katılmışlardır. Veriler; Bilimsel Süreç Değerlendirme Testi, Bilimsel Tutum Ölçeği, Fen ve Teknoloji Tutum Ölçeği ile toplanılmıştır. MANCOVA ve devamında ANCOVA analizleri gerçekleştirilmiştir. MANCOVA sonuçlarına göre öğrencilerinin bilimsel süreç becerilerinin, bilimsel tutumlarının ve fene karşı tutumlarının, araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisine göre işlenen derse bağlı olarak anlamlı bir şekilde değiştiği görülmüştür. ANCOVA sonuçlarına göre ise araştırma-sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisine göre işlenen dersin, araştırma-sorgulama kullanılmadan işlenen derse oranla öğrencilerin bilimsel süreç becerilerinin geliştirilmesinde etkili olduğu ancak bilimsel tutumlarına ayrıca fen ve teknolojiye karşı tutumlarında etkili olmadığı görülmüştür. Bu çalışmada gerçekleştirilen uygulamalarda, öğrenciler bilim insanlarında bulunan özelliklerin kendilerinde de olduğunu fark etmiştir. Araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme stratejisinin uygulanması ile, öğrencilerin dünyaya daha bilimsel olarak bakması sağlanabilecek ve fen okuryazarı bireyler olarak yetiştirilmesi mümkün olacaktır.

Anahtar Kelimeler: