Özet:

Bu çalışma GATT ve DTÖ’nün uluslararası politik ekonomi çerçevesinde dünya ekonomisinin gelişmesine ve serbestleşmesine yaptığı katkıları ele almaktadır. Bu çerçevede çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde GATT’ın kuruluş ilkeleri, amaçları ve GATT müzakereleri ele alınmıştır. İkinci bölümde, İkinci Dünya Savaşı’ndan itibaren yerini DTÖ’ye bırakana kadar GATT’ın uluslararası politik ekonomide elde ettiği başarıların değerlendirilmesinin yanı sıra anlaşmanın zayıf yanları ve açık noktaları eleştirilmiştir. GATT’ın Batı eksenli politikalar üretmesi en çok eleştiriyi alan nokta olmuştur. Üçüncü bölümde ise, GATT’ın mirasıyla yola çıkan DTÖ’nün günümüzde 164 üye ve 20 gözlemci devlet ile uluslararası ticaret ve politikalara etkisi ele alınmıştır. Ticaretin serbestleşmesini temel ilke edinen DTÖ’ye karşı gelişen reaktif girişimlerin yanı sıra son yıllarda bölgesel anlaşmaların artmasının örgütün geleceğinde etkisi olacağı açıktır. Çin’in Son yıllardaki yükselişi ve gelişmekte olan ülkelerin taleplerinin gelişmiş ülkeler ile örtüşmemesi Dünya Ticaret Örgütü’nün geleceği hakkında soru işaretleri yaratmaktadır. Benzer şekilde son dönemde ortaya çıkan büyük bölgesel antlaşmaların gelecekte Dünya Ticaret Örgütü’ne iyi bir alternatif mi yoksa örgütün varlığına bir tehdit mi olacağı belirsizliğini korumaktadır. Bu bağlamda küresel ekonomik sistemin değişen yapısıyla ortaya çıkan beklentilerle ticaretin liberalleşmesini hedefleyen DTÖ’nün üye devletleri memnun edecek bir yol bulması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler: