Özet:

Bu araştırmanın amacı, ortaokulda öğrenim gören yatılı öğrencilerin okuma motivasyonlarını incelemektir. Araştırmada öğrencilerin içsel ve dışsal motivasyon düzeyleri belirlenmiştir. İçsel ve dışsal motivasyon düzeyleri cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre incelenmiştir. Ayrıca, okuma motivasyonu yüksek öğrencilerin motivasyon kaynakları ve okuma motivasyonu düşük öğrencilerin okuma motivasyonunu düşüren nedenler öğrenci görüşlerine göre belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma tarama modelindedir. Öğrencilerin motivasyon düzeyine ilişkin veriler, “Okuma Motivasyonu Ölçeği” ile 655 öğrenciden toplanmıştır. Ayrıca, öğrencilerin okuma motivasyonu kaynaklarını ve okuma motivasyonunu düşüren nedenleri belirlemek için görüşmeler yapılmıştır. Araştırmada aşağıdaki bulgulara ulaşılmıştır: (i) Öğrencilerin hem içsel hem de dışsal okuma motivasyonları yüksektir. (ii) Hem içsel motivasyon hem de dışsal motivasyon boyutunda kızların ve erkeklerin puanları arasında kızların lehine anlamlı fark vardır. (iii) Hem içsel motivasyon hem de dışsal motivasyon puanları sınıf düzeyine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. (iv) Okuma motivasyonu yüksek öğrenciler motivasyon kaynakları olarak, ilk sıralarda aile ile ilgili faktörleri göstermiştir. (iv) Okuma motivasyonunu düşüren neden olarak “anlamı bilinmeyen kelimeler olması” ilk sırada yer almaktadır. Bunu sırayla, kitapların konularının ilgi çekmemesi, kitap okumanın ilgi çekmemesi ve kitap okumanın sıkıcı olması izlemektedir. Okuma motivasyonu yüksek öğrencilerin, motivasyon kaynağı olarak, ilk sıralarda aile ile ilgili faktörleri göstermeleri çalışmanın ilginç bir bulgusu olarak değerlendirilmiştir. Çünkü yatılı öğrencilerin ilk sıralarda aile ile ilgili faktörleri değil de öğretmen ve arkadaş ile ilgili faktörleri belirtmeleri beklenir. Bu bulgu yatılı öğrencilerin özelliklerine göre yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: