Özet:

Devletlerin siyasi bağımsızlıları kadar iktisadi bağımsızlıkları da önemlidir. Milli Mücadele neticesinde bağımsızlığını ilan ederek Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni kuran Türk Milleti, ekonomik bağımsızlığı için yeni bir mücadeleye başlamıştır. Ekonomik bağımsızlık, ancak plan ve program çerçevesinde gerçekleştirilebilir. Bu kapsamda Birinci Beş Yıllık Sanayi Planı, 1934 yılında uygulanmaya başlamış ve bu planla sanayi sektörü için hedefler belirlenmiştir. İkinci Dünya Savaşı’nın ortaya çıkarmış olduğu ekonomik sıkıntılar ise, Türk Milleti’ni zor duruma sokmuştur. Savaştan sonra Amerika, Sovyet Rusya’ya karşı Türkiye’nin de içerisinde bulunduğu devletlere ekonomik yardım yapma kararı almıştır. Bu yardımlar, yatırımların planlanması konusunu yeniden gündeme getirmiştir. Kalkınmada sektörlere ait planlamanın önemi her geçen gün arttığı gibi Marshall Planı kapsamında yapılan yardımların kullanılacağı yerler konusunda dış telkinler de yapılmaya başlamıştır. Nihayet, 1960 kavşağında yabancı uzmanların da katılımı ile kalkınma planı üzerindeki çalışmalar yoğunlaşmıştır. Devlet Planlama Teşkilatı’nın kurulması ile kalkınma planları resmi bir kuruma da kavuşmuştur. Bu makalede, hazırlık süreci iki yıldan fazla süren ve 1962 yılında kabul edilen Birinci Beş Yıllık (1963-1967) Kalkınma Planı’nın Türk iktisat tarihi açısından değerlendirmesi yapılmıştır. 15 yıllık perspektifle hazırlanan kalkınma planlarının ilki olan Birinci Beş Yıllık (1963-1967) Kalkınma Planı, bütün sektörler için temel ilkeler ve hedefler belirlemiştir. Birinci Beş Yıllık (1963-1967) Kalkınma Planı ile ülkenin kalkınma hızı, yıllık ortalama yüzde 7 olarak belirlenmiştir. Bu dönemde bir taraftan yıllık yüzde 7 kalkınma hedefi gerçekleştirilmeye çalışılırken, diğer taraftan sanayi sektörünün milli gelir içerisindeki payı artırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: