Citation Number
2
Views
77
Downloands
26
Kadı Sicilleri (Şer’iye Sicilleri) Osmanlı İmparatorluğu’nda kadı tarafından mahkemelerde tutulan defterlerdir. Bu defterlerde merkezden gelen emir, ferman ve mahalli kararların yanı sıra mülk satışı, nikah, vasi tayini, miras, hırsızlık, yaralama, cinayet, arazi anlaşmazlığı gibi önemli olaylara da yer verilirdi. Kadı Sicilleri içerisinde en sık rastlanan kayıtlar arasında ise terekeler gelmektedir. Ölen kişinin mirasçılarının isimleri ile birlikte geriye bıraktığı menkul ve gayrimenkul mal varlığının kaydedildiği, masrafların tutulduğu, borçların/alacakların tek tek belirtildiği ve gerekli ödeme/paylaşım gibi işlemlerin yapıldığı belgeler olan tereke kayıtları, toplumsal hayata ışık tutan çok önemli kaynaklardır. Bu çalışma, 18. yüzyıla ait Diyarbekir kadı sicillerindeki tereke kayıtlarında “guremâ usulü” şeklinde ifade edilen, duyunu terekesinden ezyed ifadesi ile de tarif edilmiş bir borç ödeme usulünü incelemektedir. Ölen kişinin borcun tereke miktarını geçtiği durumlarda uygulanan ve borcun alacaklılara nasıl ödendiğini gösteren yönteme işret eden guremâ usulü incelenirken, bu usulün İslam hukukundaki kökenleri ve 18. yüzyılda Osmanlı Devleti’ndeki uygulama biçimleri de ortaya konulmaya çalışılacaktır. Bu yöntemin nasıl bir standardizasyon içerisinde yapıldığını tarif etmenin yanında, eş zamanlı olarak, inceleme dönemindeki sosyal hayata dair bazı tespitlerde bulunmayı da amaçlamaktadır. Bunu yaparken öncelikle kaynaklar hakkında bilgi verilecek, tereke kayıtları tanıtılacak ve guremâ usulü ile dağıtılan borçların belli kurallar çerçevesinde bir usul oluşturup oluşturmadığı belgelerle tespit edilmeye çalışılacaktır.
Minutes inscribed by judges of Ottoman Empire in courts called Court Records (Şer'iye Sicilleri). These books include orders and firmans send by Capital and local ordinance as well as reports of important events. These records come first among the sources for those researchers whose interest is Ottoman rural life. In Court Records, among the most frequent records are tereke records. This study analyzes a debt discharging method called both “guremâ method” and “duyunu terekesinden ezyed” in Diyarbekir kadi records belong to 18th century. While the guremâ method, which refers to a method applied in the case of dead person’s debt exceed the tereke records amount and shows how the debt is paid to the debtees , is being analyzed, its roots in the Islamic law and its application methods in the 18th Century Ottoman State will also be discussed. Besides describing how this method was applied through a standardization, simultaneously, it’s aimed to make some observations on the social life in the analyzed period. In doing so, first the information about the sources will be given and tereke records will be introduced, then it will be discussed whether the the debts paid off by guremâ method formed a method within the framework of rules or not.
Field : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Spor Bilimleri
Journal Type : Uluslararası
Article Detail 
Citation Owners
Similar Articles
Download PDF
Journal Information
Listen Paper
Print This Page
Share
Mendeley
