Özet:

Sokaklar, insanların temel gereksinimlerine yanıt veren ve yaşayanların birbirleriyle etkileşimde bulunup sosyalleşeceği kentsel mekanlardır. Herkes için yaşanabilir bir kent, çocukların da yetişkinlerin sahip olduğu temel hak ve hizmetlerden yararlanabildiği, tehlikelerden arındırılmış bir kentsel çevrede yaşayabildiği, sokaklarda arkadaşlarıyla oyun oynayıp güvenle yürüyebildiği, fiziksel ve ruhsal gelişimini destekleyici nitelikte alanlar sunmalıdır. Bu bağlamda çocukların sokakları oyun ve öğrenme mekanı olarak deneyim etmesi için mevcut koşullarının iyileştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada kentsel mekanın bir parçası olan sokağın, çocuklar için güvenlik koşulları gözden geçirilmekte, bu konuda yapılmış uygulama örnekleri irdelenerek bir literatür oluşturulmaktadır. Fiziksel çevrenin özellikle de sokakların çocukların zihinsel, fiziksel, toplumsal ve sosyal gelişimleri için önemi ortaya konulmaktadır. Çocukların ilk olarak etkileşim içinde oldukları fiziksel çevre evlerinin bulunduğu sokaklardır. Sokaklar bu bağlamda çocuklar için güvenle oyun oynayabilecekleri ve sosyalleşebilecekleri kentsel açık mekanlar olmalıdır. Dünya genelinde çocuklara güvenli oyun alanları oluşturabilmek ve evlerinin çevresinde bireysel veya birlikte zaman geçirebilecekleri mekanlar yaratabilmek için çeşitli uygulamalar yapılmaktadır. Yaşam için sokak “woonerf”, oyun bölgesi “home zone, okula güvenli rotalar “safe routes” gibi düzenlemeler çocuklar için daha fazla oyun ve güvenli ulaşım ağı oluşturmaktadır. Yaşanılabilir bir çevre için çocuk kullanıcı açısından sokakların oyun ve güvenlik koşulları Eskişehir Odunpazarı yerleşimi geleneksel konut ve sokak dokusu bağlamında tekrar ele alınmaktadır. Bu kapsamda Odunpazarı’nda belirlenen sokakların uygunluğu incelenmekte ve yeni bir düzenleme önerilmektedir. Bu düzenleme ile sokakların çocuklar için sosyalleşme, dinlenme, arkadaşları ile oyun oynama, bisiklet sürme ve fiziksel aktivite olanaklarını sağlayan temiz, güvenli ve sağlıklı bir ortam olması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler: