Özet:

Kemal Tahir, Türk edebiyatında dili bir mesele edinen, bu meseleyi birçok yönleriyle ele alan, tartışan, konu etrafında kendine mahsus fikir ve teoriler geliştiren, bunu da eserlerinde uygulayarak teori-pratik birliğine ulaşabilen nadir yazarlardan biridir. “Kendi dilini doğru olarak kullanmak vatanseverliklerin en yücelerindendir.” sözüyle ana dili konusundaki hassasiyetini ifade eden Kemal Tahir, roman ve hikâyelerinde Türkçeyi en güzel şekilde kullanarak kendine has bir üslûp geliştirmiştir. Romanları içinde bir zirve teşkil eden Devlet Ana’da kullandığı Türkçe, kendisine Türk Dil Kurumu roman ödülünü kazandırmıştır. Kemal Tahir dil meselesine önce bir romancı olarak eğilmiş, Türk diline kendi çalışma aracı olarak sahip çıkmış, eserleriyle Türkçenin engin gücünü herkese kanıtlarken, bir yandan da Türk dilinin karşılaştığı zorluk ve açmazlarla hesaplaşma yoluna gitmiştir. Kemal Tahir bu anlamda adeta bir ‘Yorgun Savaşçı’dır. Kemal Tahir dil meselesinin hemen her yönüyle ilgilenmiş, bu hususlarda bir dil uzmanı hassasiyetiyle araştırmalar yapmış ve ulaştığı sonuçları her fırsatta ifade etmiştir. Onun ilgilendiği alanlar harf inkılâbından uydurma kelime ve devrik cümle meselesine, sadeleştirmeden dil-kültür meselesine, argodan Türk lehçe ve ağızlarına kadar geniştir. Türk dili hakkında böylesine gayretler sarf eden, Türkçemizi böylesine başarılı kullanan bir sanatçının dil üzerindeki görüşleri elbette ilgi çekicidir, önemlidir ve bu fikirlerin üzerinde durulması gereklidir. Bu makalede dil meselesinde çok duyarlı bir sanatçı ve aydın olarak Kemal Tahir’in dil, Türk dili ve Türk dilinin meseleleri karşısındaki tavır, fikir ve tahlilleri tespit ve takdim edilecektir.

Anahtar Kelimeler: