Lale Devri ile başlayan Batılılaşma hareketleri Tanzimat Fermanı’nın ilânıyla plânlı bir şekil alır. Sosyal ve kültürel açıdan çok hızlı gelişmelerin yaşandığı bu dönemde Batının gündelik yaşam unsurları etkin bir şekilde toplumsal yaşama girer. Sosyal yaşamın yeniden ve hızlıca şekillenmesinde ise gecikmiş modernliğin payı vardır. Avrupa’da Aydınlanma çağının doğuş koşullarını hazırladığı roman türü, Türk edebiyatında Batılılaşma hareketinin sonucunda ortaya çıkar. Batılılaşma olgusu, ilk roman örneklerinde alafranga züppe tipleri üzerinden sorun olarak ele alınmış ve Batılılaşmanın sadece şekilde yaşandığı vurgulanmıştır. Alafranga züppe tipi, yabancıya olan aşırı hayranlığı, taklitçiliği ve basit özentisi ile tanınır. Bu çalışmada “alafranga züppelik”le ilgili aşırı Batılılaşma eksenli yapılan bir okuma gerçekleştirilmiş; yabancı arzuların peşindeki iki alafranga züppenin ortaya çıkışındaki şartlar, düşüncelerine ve davranışlarına yön veren nedenler belirlenmiştir. Çalışmada asıl amaçlanan şey ise Doğulu kalmak veya Batılı olmaktan çok aşırı Batılılaşma arzusu taşıyan bir toplumun arkasında gizlenen sosyal gerilimleri fark etmektir. Toplumsal kırılmaların yaşandığı bir dönemin ürünü olan alafranga züppe tipi; “Araba Sevdası”nda ironik bir söylemle, “Felatun Beyle Rakım Efendi” romanında ise toplumun örnek alabileceği yeni aydın tipinin karşıtlığında eleştirisi konusu yapılmaktadır. Bu romanlardaki başkişilerin gündelik yaşamına ilişkin ögeler modernleşmeye olan bakışlarını yansıtmaktadır. Ayrıca gündelik yaşama ilişkin seçilen araçlar ikisinin de Batılılaşmayı algıladıkları zihin düzeyine ilişkin bilgi verir.
Alan : Eğitim Bilimleri; Filoloji; Güzel Sanatlar; Hukuk; İlahiyat; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler; Spor Bilimleri
Dergi Türü : Uluslararası
Benzer Makaleler | Yazar | # |
---|
Makale | Yazar | # |
---|