Özet:

Alan yazında okuma becerisi üzerine yapılan çalışmalarda, okumanın bilişsel yönünün ağırlıklı olarak değerlendirildiği görülmektedir. Ancak okumanın yalnızca bilişsel yönü olan bir edim olmadığı, aynı zamanda duyuşsal yönü de olan bir edim olduğu bir gerçektir. İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okur öz yeterlik inanışlarının ne düzeyde olduğu ve çeşitli değişkenler açısından bu durumun değerlendirilmesini amaçlayan bu çalışma, ‘‘İlişkisel Tarama Modeli’’nde betimsel bir çalışmadır. Bu model bağlamında araştırma, nicel araştırmaya bağlı olarak korelasyonel araştırma yönteminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye’de MEB’e bağlı ilköğretim okullarında öğrenim gören öğrencileri oluşturmaktadır. Örneklemi ise İzmir ili Buca ilçesinde farklı okullardan “basit seçkisiz örneklem” yöntemine göre belirlenmiş 8. sınıf düzeyindeki 666 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmaya 314 (%47.1) kız, 351 (%52.7) erkek öğrenci katılmıştır. Çalışmada, geçerliği ve güvenirliği önceden saptanmış, ‘‘Okur Öz Yeterlik Ölçeği (Ülper ve diğer., 2013)’’ ve ‘‘Okuma Tutum Ölçeği (Özbay ve Uyar, 2009)’’ kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, örneklemde yer alan ilköğretim 8. sınıf öğrencilerin okur öz yeterliği konusunda kendilerini iyi ( =3.8) düzeyde gördükleri saptanmıştır. Öğrencilerin okur öz yeterlik inançlarıyla okumaya yönelik tutumları arasında okur öz yeterlik inançları lehine anlamlı bir fark olmasına karşın okur öz yeterlik ile okumaya yönelik tutum değişkenlerinin doğrusal bir ilişkiye sahip olduğu; cinsiyete göre kız öğrencilerin okuma yönünden kendilerini daha yeterli gördükleri; başarı durumlarına göre yapılan analiz sonucunda önceki yıl Türkçe dersi başarı durumuna göre okur öz yeterliklerinin de artış gösterdiği; anne-baba eğitim düzeyi yükseldikçe öğrencilerin okur öz yeterlik ortalama puanlarının da yükseldiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: