Özet:

Ayla Kutlu, 1980 sonrası Türk edebiyatında dikkat çeken yazarlardandır. “Kadın yazar” ifadesini kabul etmeyip kendisini “yazarlar içinde bir kadın” olarak nitelendiren Kutlu, edebiyat çalışmalarına roman ile başlar. 1984’te yayımladığı Hüsnüyusuf Güzellemesi adlı kitabı ile öykü türünde de eser vermeye başlayan yazarın bu kitabını, daha sonra Sen de Gitme Triyandafilis (1990), Mekruh Kadınlar Mezarlığı (1995), ve Zehir Zıkkım Hikâyeler (2001) adlı öykü kitapları izler. Kutlu, öykülerinde daha çok acılı, hüzünlü ve öfkeli kadınların sorunlarını dile getirir. Bu kadınlar, ezilmiş, aşağılanmış, cinsel istismara uğramış, kaba zihniyetin ya da savaş döneminin kadınlarıdır. Bu kadınlar toplum içinde farklılıklarıyla dikkati çeker. Yazar düzen içinde aykırılıklarıyla ele aldığı bu kadınları her yönüyle işlevsel kıldığı mekânlar içinde ortaya koyar. Öykülerde daha çok İskenderun ve çevresi mekânlarla karşılaşılır. Bunda İskenderun’un yazarın doğup büyüdüğü yer olmasının yanında kozmopolit yapısıyla savaştan en çok zarar gören yer olmasının da etkisi vardır. İskenderun’un mekân olarak seçildiği öyküler yoğun olarak savaş dönemini anlatır. Bu nedenle bu öykülerde İskenderun tek başına bir işlevsellik yüklenir. İskenderun dışındaki mekânlara da yer veren yazar, bazı öykülerinde öykü bireylerinin psikolojileriyle şekillenen soyut mekânlara da yer verir. Ayla Kutlu’nun kimi öykülerinde mekânlar taşıdıkları simgesel değerleriyle de öne çıkarlar. Bu çalışma mekân kullanımına ayrı bir önem veren Ayla Kutlu’nun öykülerinde seçmiş olduğu mekânları ortaya koymayı amaçlamıştır. Yazarın ele aldığı mekânlar kapalı ve açık mekânlar sınıflandırılmasıyla ele alınarak değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: