Özet:

XIX yüzyılın ikinci yarısında Rusya Kafkasya Bölgesini tamamen istila etti. İstila neticesinde Rus hâkimiyetini kabul etmeyen Kafkasya’nın Müslüman milletleri, Osmanlı Ülkesine göç etme kararı aldı. Bu göç kararında Rusların uyguladıkları baskı ve şiddet büyük bir rol oynadı. Kafkasya’dan ilk gelen göçmenler Anadolu ve Rumeli’ye çok az da olsa Suriye Vilayetine iskân edildi. 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonucunda Osmanlı Devleti savaşı kaybetti. Savaş neticesinde Osmanlı Devleti Balkan coğrafyası’nda büyük bir toprak parçası kaybetti. Bundan dolayı daha önce Balkan Coğrafyasına iskân edilen Kafkasya muhacirleri yeniden muhacir konumuna düştü. Hem Kafkasya hem de Rumeli’den gelen göçmenlere yeni iskân bölgesi olarak Suriye Vilayeti uygun görüldü. Suriye Vilayetine gönderilen göçmenler orada büyük zorluklarla karşılaştı. Doğal şartlar yönünden Suriye’nin havasına ve suyuna uyum problemi yaşadılar. Buna bakımsızlıktan kaynaklanan salgın hastalıklarda eklenince, muhacirlerin yarıya yakını yaşamını kaybetti. Bunun dışında, bölgedeki Dürzî ve Bedevi Arap aşiretleri ile muhacirler arasında yaşanan toplumsal çatışmalar da eklenince muhacirler büyük sıkıntılarla karşılaştı. Osmanlı Devleti imkânlarının çok üstünde olan muhacir iskânı konusunda bütün imkânlarını seferber etti. Buna rağmen istenmeyen olayların yaşanmasına engel olamadı.

Anahtar Kelimeler: