Özet:

Divan şiirinde mana ve hayal derinliği, Sebk-i Hindî ile ön plana çıkmıştır. Şiire farklı bir bakış açısıyla yaklaşılarak zihinde tasarlanabilecek alışılmış kavram¬lara uzak bağdaştırmaların meydana getirilmesinde, özel¬likle zıtlıkların payı büyüktür. Felsefenin tarihî gelişimin¬deki temel akımlardan biri olan diyalektiği de -kavramsal olarak- anımsatan bu süreç, “her şey kendi içinde zıddını barındırır” ana fikrinden yola çıkarak değişimin kayna¬ğında var olan çelişkiyi imlemektedir. Tıpkı aralarında karşıtlık ilişkisi bulunan farklı kavramların edebî dilde bir araya gelerek yeni ama çelişkili bir başka kavrama ulaşması gibi. Sözkonusu bu “paradoksal imajlar”, an-lamsal açıdan “karşıtların birliği”ne giderek farklı bir ta¬kım alışılmamış bağdaştırma örnekleri sergilemektedir. Göstergelerin iki karşıt yöne işaret ettikleri ve bazen çe¬lişkiler sundukları dönüşümler, Divan şiirinde de mev¬cuttur.

Anahtar Kelimeler: