Özet:

Hukuk devleti, devletlerin kişi hak ve özgürlüklerine müdahalesine sınır getiren bir müessese olarak dikkat çekmektedir. Gerek kazanılmış haklara saygı, gerek kanunların geçmişe yürümezliği ve gerekse de belirlilik ilkelerini içerisinde barındıran hukuk devleti, demokratik düzenin sağlanmasında önemli bir işleve sahiptir. Hukuk devletinin önemli unsurlarından birisi hukuki güvenlik ilkesidir. Devletlerin gerçekleştirdikleri faaliyetlerin hukuki güvenliğe aykırı olmaması toplumsal düzen için gereklidir. Yukarıda sayılan kazanılmış haklara saygı, kanunların geçmişe yürümezliği ve belirlilik ilkeleri esas itibariyle hukuki güvenlik ilkesinin alt unsurlarını oluşturmaktadır. Hukuki güvenlik ilkesine uyumluluğu açısından pek çok mevcut düzenleme inceleme altına alınabilir. Vergilerin kanuniliği ilkesinin doğal bir sonucu olarak tüm vergi yasalarının kişi hak ve özgürlüklerini olumsuz yönde etkilemeyecek şekilde düzenlenmesi gerekir. Bununla birlikte vergi yasaları bireylerin maddi ve manevi varlığını sürdürme haklarını ihlal edecek uygulamalar barındırmamalıdır. Bu hukuki güvenlik ilkesi ve onun alt ilkeleri açısından büyük önem taşımaktadır. Türk Vergi Sistemi dolaylı ve dolaysız vergilerden oluşan ve hukuk devletinin pek çok ilkesini içerisinde barındıran bir yapıdır. Bu yapı içerisinde dolaylı vergiler sınıfında yer alan Katma Değer Vergisinin yeri yadsınamaz. Bu nokta da, genelde Türk Vergi Sistemi özelde çalışmayla ilintili olarak Katma Değer Vergisi bazı açılardan eleştirilmektedir. Özellikle Katma Değer Vergisi’nin hukuki güvenlik ilkesiyle çelişen yönlerinin olduğu literatürde tartışılan bir konudur. Özellikle Katma Değer Vergisi’nde mükellefiyet sorunu üzerinde durulması gerekmektedir. Çalışmada Katma Değer Vergisi’nde yaşanan mükellefiyet sorunu hukuki güvenlik ilkesi açısından incelenmiş ve bu soruna ilişkin Yüksek Mahkeme kararları ispatlayıcı bir rol oynamıştır. Yine İngiltere’nin Katma Değer Vergisi’nde mükellefiyet yapısı, İngiliz katma değer vergisi kanunları ve mevcut yüksek mahkeme kararları ışığında incelenmiş Türkiye’de mevcut olan Katma Değer Vergisi yapısıyla karşılaştırma yapılmıştır. Nihayetinde Türkiye’de uygulanan Katma Değer Vergisi Yapısına ilişkin bir çözüm önerisi sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: