Özet:

Türkiye’de çeviri tarihi araştırmalarının odak noktasını son otuz yıldır edebiyat repertuarları oluşturmaktadır. Bu makale çeviri tarihçileri tarafından çoğunlukla göz ardı edilen bilim repertuarları ve özellikle bu repertuarların çeviri yoluyla oluşması konusu ile ilgilidir. Yapılan akademik araştırmalar, Osmanlı ve modern Türk toplumlarının ondördüncü yüzyıldan başlayarak doğu ve batı dillerinden çeviriler yoluyla birçok bilimsel temasta bulunduklarını göstermektedir. Bu araştırmalar üzerinde yapılan eleştirel okuma, bireysel ve kurumsal çeviri öznelerinin bilimsel bilgi ve modellerin seçiminde, ithal edilmesinde ve Osmanlı ve modern Türk bilimsel sistemlere sunulmasında öncü rollere sahip olduklarını ortaya çıkarmıştır. Makalede vurgulanan bir diğer önemli konu da Türkiye’de bilim tarihinin çeviri tarihi ile olan yakın bağlantısıdır. Bu çalışma Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde üretilen bilim repertuarları konusunda çeviri tarihçilerine yeni araştırma alanları sunmayı hedeflemektedir. Çeviri tarihi araştırmaları için özellikle önemli olduğu düşünülen üç araştırma başlığı önerilecektir: a) bilim repertularında gözlemlenen çeviri kavramı ve çeşitli çeviri pratikleri, b) çeviriler ve yeniden çeviriler yoluyla ithal edilen bilimsel kavramlar ve terimler, c) bilim metinlerinin seçimi, üretilmesi ve yaygınlaşmasında etkin rol oynayan bireysel ve kurumsal çeviri özneleri.

Anahtar Kelimeler: