Özet:

Genel olarak özel hukukçular tarafından incelenmiş olan ?abus de droit? yani hakkın kötüye kullanımı müessesesi uzun bir süre vergi hukukçuları tarafından çok incelenmemiştir. Temeli vergi içtihatlarına dayanan bu kavram, Fransız Vergi Usul Kanunu (Livre des Procédures Fiscales)?na eklenen bir madde (L64 du LPF) ile yasal hale gelmiştir. Zaman içerisinde bu maddenin kapsamında birtakım değişiklikler yapılmış olmakla birlikte, hareket noktası her zaman mükelleflerin üzerlerindeki vergi yükünü azaltmak veya ortadan kaldırmak amacıyla yapmış oldukları işlemlerin yeniden nitelendirilmesi olmuştur. İşlemlerin nitelendirilmesi vergi idaresi tarafından yapılmakta olup, bu konudaki ispat külfeti idarenin üzerindedir. Hakkın kötüye kullanımı durumu bazen kanun hükümlerini dolanarak yapay birtakım işlemler (muvazaa) ile yapılabildiği gibi bazı durumlarda da kanun hükmünün lafzi yorumlanarak uygulanmasından yararlanmak suretiyle kanuna karşı hile şeklinde de gerçekleştirilebilmektedir. Fransız vergi hukukunda geçerli olan bu uygulamanın sadece hukuki nitelendirmesi üzerinde durulan bu çalışmada, hakkın kötüye kullanımı müessesesi hakkında genel birtakım bilgiler verildikten sonra, hakkın kötüye kullanımının hangi şekillerde mümkün olduğu üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler: