Özet:

Cumhuriyetin ilanı sonrasında her bakımdan yeni bir devlet ve toplum oluşturma ideal ve çabası, birçok yeni kurum ve uygulamanın doğmasını da gerektirmiştir. Özellikle kırsal kesimin ve köylülerin modern eğitim ve hayat tarzıyla tanıştırılması için 1932’de açılan Halkevleri ve Halk Odalarının kültür hayatına önemli katkıları vardır. Buralarda sanat, siyaset, tarım zanaat, dil, tarih, arkeoloji, kitap, dergicilik ve spor gibi farklı alanlarda faaliyetler yapılıyordu. Bütün halkevleri başta dergi ve küçük kitaplar olmak üzere, çok farklı alanlarda kitaplar da yayımlıyordu. Eğitim ve kültür tarihimiz bakımından Halkevlerinin somut ve soyut mirasının hakkıyla değerlendirildiği ve araştırıldığı söylenemez. Bu yazı, Eminönü Halkevi tarafından 1932-1943 arasında 125 sayı olarak yayımlanan, adından da anlaşılacağı üzere her alanda ‘yeni’yi kurmayı amaçlayan Yeni Türk Mecmuası’nda “eğitim, kadın, çocuk, aile ve gençlik” sorunlarının nasıl ele alındığını araştırmayı amaçlamıştır. Yazıda literatür tarama yöntemi kullanılmıştır. Adı geçen derginin bütün sayılarıbaşta eğitim olmak üzere, kadın, aile,çocuk ve temel gençlik sorunlarıyla ilgili kavramlar bağlamında taranmış ve analiz edilmiştir. Yazıların çokluğundan, diğer Halkevi dergileriyle bir karşılaştırma yapılamamıştır. Dergide bu konularda bol miktarda yazının olduğu görülürken, içeriklerinde ise, erken Cumhuriyetin yeniyi inşa etme arayış ve heyecanı bulunmuştur. Ön plana çıkarılan konuların başında, köylülerin eğitimi ve köy enstitülerinin alt yapısı olarak görülebilecek uygulamalar gelmiştir. Özellikle 1935’ten sonra kadın konusuna önem verilmiştir. Yine bu tarihten sonra Anadolu’nun farklı yörelerinden bolca folklorik malzemeler toplanmıştır. Derginin yeknesak bir eğitim ve kültür politikası olmamasına karşın, temel eğitim paradigmasının milliyetçi, laik, halkçı, eşitlikçi, pozitivist ve bazen bireyci, liberal, bazen de otoriter olduğu görülebilir. Bu özelliğini, özellikle felsefi tartışmalarda görmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler: