Özet:

Azerbaycan matbuatında dil, din, eğitim ve kadının toplumdaki yeri gibi konular Çarlık dönemi ve sonrası dönemlerde ele alınmış ciddi problemler olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle ana dil ile okumak, yazmak ve konuşmak; milli kimliğin kazanılmasında temel etkenler olarak görüldüğü için Azerbaycan matbuatında önemli meseleler olarak kabul edilmişlerdir. Milli kimliğin farkına varılması noktasında büyük mücadele veren Hasan Bey Zerdabi, Ali Bey Hüseyinzade, Hacı Zeynal Abidin Tağıyev, Ahmet Ağaoğlu, Celal ve Seyid Kardeşler, Celil Memmedguluzade gibi Azerbaycanlı aydınlar her fırsatta güncelliğini yitirmeyen bu konular üzerine yoğunlaşmışlardır. Çarlık dönemi gazete ve dergileri olan Ekinçi, Ziya, Ziyay-yı Kafkasya, Keşkül, Şark-î Rus, Hayat, İrşad, Füyuzat, Davet –Koç, Taze Hayat, İttifak, Terakki ve Seda gibi yayın organlarında, söz konusu bu aydınlar seslerini duyurarak, Azerbaycan toplumu, edebiyatı ve basını üzerinde büyük tesir bırakmışlardır. Anahtar Kelimeler: Çarlık, Azerbaycan basını, Dil, Ekinçi, Füyuzat, Keşkül, Molla Nasreddin Abstract Topics like language, religion, education and the place of woman within society have been serious issues addressed in Azerbaijan press during and after Tsarist period. Since especially reading, writing and talking with the mother tongue are considered as the fundamental factors in gaining national identity, they are acknowledged as significant issues in Azerbaijan press. Azerbaijani intellectuals such as Hasan Bey Zerdabi, Ali Bey Hüseyinzade, Hacı Zeynal Abidin Tağıyev, Ahmet Ağaoğlu, Celal and Seyid brothers, Celil Memmedguluzade, all of whom strived a lot in realizing the national identity, have always focused on these issues that never lose their actuality.These intellectuals have made their name in press organs like Ekinçi, Ziya, Ziyay-yı Kafkasya, Keşkül, Şark-î Rus, Hayat, İrşad, Füyuzat, Davet –Koç, Taze Hayat, İttifak, Terakki and Seda –which are journals and newspapers from Tsarist period-, and made a great impact on Azerbaijani society, literature and press. Keywords: Tsarist, Azerbaijan Press, Language, Ekinçi, Füyuzat, Keşkül, Molla Nasreddin

Anahtar Kelimeler: