Özet:

Kur’ân’ın metin yapısı, lafız ve nazım açısından çokanlamlılıklar ve ihtimaller içermektedir. Muhatabın bazı ifadeleri anlamasını ya da metinden tek anlama ulaşmasını engelleyebilen bu hususlar, Kur’ân’ın herkese beyan olarak indirilmesi ve dilinin apaçık Arapça olması ile çelişir gözükmektedir. Bu çelişkinin giderilmesinde, Kur’ân dilinin taşıdığı özelliklerin beyan keyfiyeti açısından ne anlam ifade ettiğini belirlemek önemlidir. Râgıb el-İsfahânî’nin tefsirine yazdığı mukaddime diğer tefsir mukaddimeleri ve ulûmü’l-Kur’ân eserlerinden farklı olarak Kur’ân’da çokanlamlılık ve anlaşılmayı engelleyen faktörleri konu edinmektedir. Eserin lafız-mana bağlantılarını Kur’ân’ın beyan keyfiyeti ile ilişkilendirmesi, tefsir ilminin teorik ve pratik boyutlarına önemli katkılar sunmaktadır. Bu çalışma, tefsirde yöntem arayışlarında kaynaklarımızdaki ıstılah ve kaidelerin referans alınmasını önermekte; bu bağlamda İsfahânî’nin Kur’ân dili ve uslûbü üzerine kaleme aldığı Mukaddime’nin tefsir metodolojisinde öncelikle değerlendirilmesini teklif etmektedir.

Anahtar Kelimeler: