Görüntüleme
284
İndirme
40
Sesli Dinleme
1
İnsan zihninin temel özelliklerinden biri olan karşılaştırma, düşünme, bilgi üretme ve sınıflandırmanın da vazgeçilmez vasıtalarındandır. Bu haliyle pozitif bilimlerin sıkça başvurduğu bir yöntem olan karşılaştırma on dokuzuncu yüzyılda bağımsızlığını ilan eden bir çok sosyal bilimin de kullandığı yöntemlerden biri olarak öne çıkar. Edebiyat bilimi çoğu kez teori, eleştiri ve tarih çerçevesinde ele alınırken edebiyat eğitimi, edebiyat sosyolojisi ve karşılaştırmalı edebiyat da edebiyat biliminin alt dalları olarak incelenmeye ve araştırılmaya başlanır. Karşılaştırmalı edebiyatın bir sistematiğe ulaşması on dokuzuncu yüzyılın sonlarında gerçekleşir. Avrupa’da ortaya çıktığı için öncelikle bu coğrafyada yer alan milli edebiyatların karşılaştırılması şeklinde gerçekleşen karşılaştırmalı edebiyat çalışmaları daha sonra Amerika’da ve dünyanın diğer ülkelerinde de kendini bir alt disiplin olarak gösterir. Başlangıçta farklı iki edebiyata ait metinlerin karşılaştırılması bir kural olarak benimsenmişken günümüzde aynı edebiyat içerisinde yer alan eserler de karşılaştırılabilmektedir. Bu durum söz konusu sahanın sınırlarını bir hayli genişletmiştir. Bu çalışmada Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının ilk evresi olan Tanzimat edebiyatı döneminde eser vermiş Şinasi’nin Şair Evlenmesi adlı tiyatro metni ile Recaizade Mehmet Celâl’in Hayal-i Celâl isimli romanı karşılaştırılacaktır. Öncelikle her iki yazarın biyografisi ve söz konusu eserleri hakkında bilgi verilecek ardından anlatının temel unsurları (olay örgüsü, anlatıcı, bakış açısı vb) esas alınarak eserler değerlendirilip benzer ve farklı yönleri tespit edilmeye çalışılacaktır. Her iki eserde dikkat çeken ilk benzerlik konudur. Evlilik kurumu Batılılaşmayla birlikte değişmeye başlayan kadın erkek ilişkisi çerçevesinde ele alınmakta ve bazı eleştiriler getirilmektedir. Eserde ortak olan bir diğer husus entrikanın kadın hilesi üzerine inşa edilmiş olmasıdır. Hayal-i Celâl, yazarı tarafından roman olarak nitelense de diyalogların fazlalığı sebebiyle daha çok tiyatroya yaklaşmakta ve bu haliyle Şair Evlenmesi’ni hatırlatmaktadır. Baş kahramanlar alafranga züppe tipinin ilk örnekleri olmakla birlikte Hayal-i Celâl’in başkahramanı Şeyda Bey, şehvet düşkünlüğüyle Müştak Bey’den ayrılmaktadır. Eserlerin bir diğer ortak noktası halk anlatı geleneğinden faydalanmaları ve Batılı anlamda türlerinin ilk örneklerinden biri olma gayesiyle yazılmalarıdır. Anılan benzerliklerin dışında metinlerin gerisinde yatan zihniyet ve ait oldukları türü ne derece temsil ettikleri ve Batılılaşmanın metinler üzerindeki etkisi de araştırılan diğer hususlardır.
One of the basic characteristics of the human mind is the indispensable means of comparison, thinking, knowledge production and classification. The comparison, a method often applied by positive sciences, appears to be one of the methods used by many social sciences that declared independence in the nineteenth century. Literary science is often dealt with in theory, criticism and history, while literary education, literary sociology and comparative literature are also beginning to be studied and studied as subdivisions of literary science. The achievement of comparative literature to a systematic occurred at the end of the nineteenth century. As it appears in Europe, comparative literary studies, which are first performed in the form of the comparison of national literature in this geography, later demonstrate itself as a subdiscipline in America and other countries of the world. Initially, the comparison of texts of two different literature was adopted as a rule, while today the works in the same literature can be compared. This has extended the boundaries of the area a lot. In this study, the first stage of Turkish literature developing in the West will be compared with the theatrical text of Shinasi's Poet's Marriage, which was the first stage of Turkish literature developing in the West, with the novel of Recaizade Mehmet Celâl's Fantasy-i Celâl. First of all, the biography of both authors and the relevant works will be given information and then the basic elements of the story (event line, narrative, perspective, etc.) will be assessed and attempted to identify similar and different aspects. This is the first similarity in both works. The marriage institution is discussed in the framework of the female male relationship that begins to change along with the Westernization and some criticism is brought. Another common thing in the work is that the entrance was built on the female trick. Imaginary Celâl is described as a novel by the author, but because of the abundance of dialogue it is closer to the theater and thus reminds the poet of Marriage. The main heroes are the first examples of the type of alafranga züppe, but the main hero of Hayal-i Celâl, Mr. Sheyda, leaves Mr. Müştak with the passion for the shadow. Another common point of the works is that they take advantage of the tradition of public narrative and are written in the western sense with the aim of being one of the first examples of their species. Except for the similarities mentioned, the mentality behind the texts and the kind of representation they belong to and the influence of Westernization on the texts are also other aspects studied.
Alan : Eğitim Bilimleri; Güzel Sanatlar; Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler
Dergi Türü : Ulusal
Makale Detay 
Benzer Makaleler
Dergi Bilgisi
Eseri Dinleyin
Alıntı Yap
Bu Sayfayı Yazdırın
Paylaş
Mendeley