Özet:

Toplumları birbirinden ayıranbelirgin özelliklerin başında din, dil, ırk gelmektedir. Bu özelliklerin içinde o toplumun yaşadığı ve var ettiği kültürel unsurlar yer alır. Bu unsurlar içerisinde müzik önemli bir paya sahiptir ve her toplumun kendi kültürlerine özgü müzikleri vardır. Türkiye coğrafyasında ise çeşitli müzik türleri olmakla birlikte ağırlıklı olarak iki ana müzik türünden bahsetmek mümkündür. Bunlar makamsal yapıya sahip, geleneksel Türk klasik müziği ve Türk halk müziğidir. Bu müziklerin makamsal oluşu ise genel müzik kültürü açısından belirleyicidir. Türk toplumunun duygu, estetik ve zevk unsurlarını yansıtan makamsallık diğer toplumlardan müziksel yönden ayrılmada etkilidir. Türk müziği kültürü içerisinde var olan makamlardan bazıları daha ön plandadır. Bunlardan biri olan Hüseyni makamı özellikle geleneksel müzik kültürümüz içersinde daha sık görülür. Arap, Yunan, Azerbaycan gibi toplumlarda da makamsal müzik var olmakla beraber Hüseyni makamı Türkiye coğrafyasındaki gibi sık kullanılmamıştır. Bununsomut kanıtı; Türk toplumunun geleneksel müzik karakterini yansıtan Hüseyni dizisindeki türkülerin repertuar içerisinde belirgin bir çoğunluğa sahip olmasıdır. Bu durum, Hüseyni makamı dizisinin, Türk toplumunu makamsal müziği kullanan diğer toplumlardan ayırmasının yanında kendi içerisinde de birleştirici bir unsur olma özelliğini gösterir. Hüseyni makamı dizisinin Türk halk müziği kültüründe birleştirici unsur olma özelliğinin ortaya konulmasının amaçlandığı bu araştırmada Türk müziği makamlarından Hüseyni makamı dizisinin tarihsel süreç içerisindeki yeri ve türkülerde kullanımı ele alınmıştır. Bu kapsamda İlgili alan yazın taraması yapılarak Hüseyni makamı dizisine yönelik teorik ve uygulamaları içeren kaynaklara ulaşılmıştır. Bu kaynakların incelenmesi sonucunda Hüseyni makamı dizisinin Türk halk müziği kültüründe birleştirici unsur olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Abstract Top features that distinguish societies from each other are religion, language and ethnicity. Within these features, there are cultural elements that the society created and experienced. Music has a significant share among those elements. Each society has its own original type of music. In Turkish land, although there are a number of types of music, it is possible to classify the mainstream music into two main categories. These are Classical Turkish Music and Turkish Folkloric Music, both of which have 'Makam' (special musical modes in Turkish Music) based structures. Being 'Makam' based is a distinctive feature of universal musical culture. 'Makam's reflect emotional, aesthetic and joyous elements of Turkish society and they play a role in distinguishing Turkish music from that of other societies. Some 'Makam's in Turkish Music is widely used compared to others. 'Huseyni' is one of those 'Makam's that are widely used in Turkish tradition music. 'Makam' based music exists in some other societies including Arabic, Greek and Azerbaijani, 'Huseyni' has not been used as much as it is used in Turkish geography. An obvious evidence of this situation is the huge number of 'Huseyni' based folkloric songs in Turkish repertoire. This is an indication that 'Huseyni' 'Makam' is a distinctive feature of Turkish society, compared to other societies that also include 'Makam' based music in their traditions. This study, while examining the historical development of 'Huseyni' 'Makam' and its use in Turkish Folkloric Music, aims to put forth that the 'Huseyni' 'Makam' has a uniting attribute for Turkish Folkloric Music culture. Literature survey about theoretical and applied research about this 'Makam' is provided. Analysis of these studies has shown that 'Huseyni' 'Makam' has a uniting attribute for Turkish Folkloric Music culture.

Anahtar Kelimeler: